هنر زيستن درخوابگاه

کمتر از دو هفتة ديگر روزهاي رنگين دانشجويي‌ات آغاز مي‌شود؛ روزهاي انتخاب واحد، روزهاي کتاب‌ها و جزوه‌هاي کوچک و بزرگ، دوستان دانشجويي، کلاس‌هاي کوچک و بزرگ دانشگاه و سر و کله زدن با درس‌هاي گاه سخت و زماني آسان.

اما دانشگاه و دانشجو شدن، تنها شامل موارد ياد شده نمي‌شود؛ بخصوص اگر دانشجوي دانشگاه شهر ديگري بشوي؛ شهري که گاه حتي با نام خيابان‌هايش آشنا نيستي و هيچ آشنايي در آنجا نداري و اکنون بايد در اتاق کوچک يک خوابگاه به دور از خانه و خانواده و دوستانت، در کنار چند جوان ديگر، که هيچ شناختي از فرهنگ، هنجارها، عادات و اخلاق آنها نداري، زندگي کني؛ در ضمن، مسؤوليت همه چيز از جمله خورد و خوراک، نظافت محل زندگي، مديريت مخارج زندگي و … بر عهده خود دانشجوست. اين  همه براي جواناني که تا يک ماه پيش بدون هيچ دغدغه و مسؤوليتي در خانه و در بين خانواده زندگي مي‌کرده‌اند، گاه سخت و نفس‌گير مي‌شود؛ از همين رو، دانشجويان پيش از حضور در دانشگاه و به ويژه خوابگاه، لازم است که راهکارهايي را براي داشتن يک زندگي آرام و شيرين همراه با خاطراتي به ياد ماندني فرا بگيرند.

بين  درس و تفريح خود تعادل برقرار کنيد؛ نه تمام وقت کار کنيد و از تفريح غافل شويد؛ چون در اين صورت کم مي‌آوريد و خسته خواهيد شد، و نه تمام مدت به تفريح و ورزش مشغول شويد؛ چون دانشگاه، مدرسه نيست و قرار نيست که کسي هر جلسه درس بپرسد و شما را وادار به درس خواندن کند؛ بلکه بايد خودتان هر جلسه درس بخوانيد و تمرين‌ها را حل نماييد تا در پايان ترم با انبوهي از مطالب خوانده نشده روبرو نشويد. توجه داشته باشيد که شما حتي در اوج امتحانات نيز وظايف و مسؤوليت‌هايي به غير از درس خواندن داريد و نمي‌توانيد مانند وقتي که در خانه هستيد، بدون هيچ دغدغه و مسؤوليتي، تمام وقت خود را به مطالعه دروس اختصاص دهيد.

شايد گوش دادن کار ساده‌اي به نظر برسد، اما بايد بدانيد که اين کار ساده نياز به مهارت دارد. سعي کنيد که به حرف‌هاي هم اتاقي‌تان گوش دهيد. با گوش دادن، ضمن فهم دقيق‌تر خواسته‌ها و بيانات هم اتاقي‌تان، مي‌توانيد به او نشان دهيد که حرف‌هايش را درک کرده‌ايد. همين امر موجب بروز احساسات مثبت شما نسبت به يکديگر شده و اطمينان بين شما را افزايش مي‌دهد.

هنگامي که هم اتاقي‌تان با شما صحبت مي‌کند، سرگرم بازي با گوشي موبايل يا مطالعه کتاب نباشيد، بلکه لازم است که به او نگاه کنيد و نشان دهيد که به او و حرف‌هايش اهميت مي‌دهيد.

اگر مايل نيستيد که در فضاي اتاقتان در خوابگاه کسي سيگار يا قليان بکشد، اگر دوست داريد که در هنگام ظهر يا 12 شب به بعد، در اتاق سکوت برقرار باشد، اگر از بي‌نظمي  و عدم رعايت نظافت هم اتاقي‌تان خسته شده‌ايد، اگر دوست نداريد که وقت و بي وقت درِ اتاقتان باز شود و يک لشکر مهمان  وارد شود و…. انتظاراتتان را به صورت واضح و خيلي جدي با هم اتاقي‌تان در ميان بگذاريد و تصور نکنيد که خود وي بايد با اين قوانين آشنا باشد يا از طرز نگاه و سکوت ناشي از عصبانيت شما پي به احساستان ببرد.

بدون شک براي هر فردي، مجموعه‌اي از امور اهميت فوق العاده‌اي دارد. خوب است که اين امور را از همان اول با هم اتاقي هايتان در ميان بگذاريد و در مورد آنها به توافق برسيد.

ضمن اينکه رعايت مجموعه‌اي از هنجارها و قوانين در هر محل سکونتي لازم است، نبايد انتظار داشته باشيد که هم اتاقي شما همه نظرات شما را قبول کرده و عين شما فکر کند. شايد امري که به نظر شما خيلي منطقي و درست بيايد، به نظر هم اتاقي تان غير منطقي و ناصحيح باشد؛ در واقع شما بايد بپذيريد که ديگران مانند شما نيستند. پذيرش اين امر باعث مي‌شود که بدون بحث و جدل مخرّب، که غالباً با بلند کردن صدا، داد و فرياد و خشم و غضب همراه است‌، به نتيجه مناسب دست يابيد.

يکي از مناسب‌ترين شيوه‌ها براي مخالفت کردن با نظرات و عقايد ديگران ، روش « خلع سلاح » است . در اين روش، فرد در سخنان طرف مقابل حقيقتي را پيدا مي‌کند ( حتي اگر با مجموعه سخنان او موافق نيست) و سپس در مقام موافقت و تاييد آن حرف مي‌زند‌. اين روش بر طرف مقابل تاثير آرام بخش عجيبي مي‌گذارد‌. با به کارگيري اين شيوه در واقع شما پيروز از بحث خارج مي‌شويد و طرف مقابل نيز احساس پيروزي مي‌کند و با آمادگي بيشتري به حرف‌هاي شما گوش مي‌دهد‌؛ براي مثال، اگر هم اتاقي شما گفت‌: اصلاً حرف هاي تو را قبول ندارم، شما در جواب بگوييد‌: بله، حق با توست. ما هميشه نبايد دربست و به صورت صددرصد حرف‌هاي ديگران را بپذيريم‌.

بايد به خاطر داشت که لحن پاسخ نبايد تحقيرآميز يا تحکم‌آميز باشد؛ چون در اين صورت، گفت و گو تاثير مطلوبي نخواهد داشت.

هر قدر که با هم اتاقي تان صميمي باشيد، باز هم به حريم خصوصي او احترام بگذاريد و بدون اجازه سراغ وسايل خصوصي او نرويد يا در کمدش را باز نکنيد. همچنين از هم اتاقي‌تان نيز بخواهيد که حريم شما را رعايت کند؛ حتي خوب است که زماني را براي خلوت کردن با خودتان داشته باشيد؛ يعني هر يک از افراد حاضر در اتاق بدانند که زماني شخصي براي خود دارند و اجازه دارند که گاه در غار تنهايي خود بروند و از جمع هم اتاقي‌ها فاصله بگيرند؛ زيرا همه ما گاه نياز داريم که با خودمان خلوت کنيم و کسي نيز مزاحم خلوت ما نشود.

 خوابگاه، راهي براي تمرين تفاهم

هر چند که زندگي در خوابگاه آسان نيست، اما مي‌تواند تمريني مناسب براي حضوري فعال و مثبت در جامعه باشد. جواني که تا ديروز تنها خودش را مي‌ديد و هيچ مسؤوليتي را برعهده نداشت، اکنون بايد مسؤوليت‌پذيري را تمرين کرده و توانِ شنيدن نظر مخالف را در خود تقويت کند.

يکي از پژوهشگران، در همين زمينه مي‌گويد: نبايد جدايي از سيستم خانوادهرا آسيب دانست؛ بلکه ورود به دانشگاه، يک پرواز علمي براي نوجوان محسوبمي‌شود. محيط دانشگاه و به ويژه خوابگاه، فرصت ابراز وجود و از نو يادگيري،تمرين ادب، تربيت و آداب اجتماعي است؛ زيرا ريشه رشد انسانوهنري که از آن به عنوان تفاهم ياد مي‌کنيم، از تفاوت مي‌آيدو در محيط خوابگاه، تفاوت فرهنگي وجود دارد.

وي در ادامه مي‌گويد: البته خانواده‌ها بايد آموزش‌هاي لازم رابه نوجوانان ارايه و آنها را از قبل واکسينه کرده باشند و در دوران دانشجويي هم نبايد رهايشان کنند؛ بلکه بايد جوان از نظارت‌ آنها به صورت نامحسوس بهره‌مند شود.

پژوهشگر ديگري، در اين زمينه مي‌گويد: هر زندگي جمعي براي خود مسايلي دارد که بايد حل و فصل شود. زندگي خوابگاهي هم از اين قاعده مستثني نيست؛ البته درصد زيادي از اين مسايل در بين خود دانشجويان حل مي‌شود، اما همين حل و فصل مشکلات باعث مي‌شود که دانشجو مشارکت را تمرين کند و مهارت‌هايي مانند برنامه‌ريزي، نحوه اجراي برنامه‌ها و گرفتن تصميمات بهتر را بياموزد؛ در واقع  خوابگاه اين فرصت را به دانشجويان مي‌دهد که با اطرافيان خود بهتر توافق کنند و بفهمند که زندگي، يک مبادله همزمان است که در آن از هر دست که بدهند، از دست ديگر پس مي‌گيرند.