نحوۀ پاسخگويي داوطلبان آزمون سراسري گروه آزمايشي علوم تجربي در سال ۱۳۹۷
«مي‌گويند گروه آزمايشي علوم تجربي، گروه سخت و دشواري است و هر سال سخت‌تر و دشوارتر نيز ميشود و تنها به ياري مدارس غير انتفاعي، مشاوران متبحر و دبيران برگزيده مي‌توان در اين آزمون پذيرفته شد.»
متاسفانه حتي رسانه‌هاي گروهي با تبليغات زنجيره‌وار خود، به اين تصور نادرست دامن مي‌زنند؛ اينکه يک دانش‌آموز درس خوان و کوشا نمي‌تواند به تنهايي از پس اين آزمون برآيد؛ اما با بررسي آمار پذيرفته‌شدگان سال‌هاي اخير متوجه مي‌شويم که بسياري از داوطلبان، اهل مطالعۀ درسها و تلاش پي‌گير نيستند؛ وگرنه داوطلبان شهرستاني، که عمدتاً در شهرهاي کوچک زندگي و تحصيل مي‌کنند، گوي سبقت را از داوطلبان شهرهاي بزرگ نمي‌ربودند و برترين رتبه‌ها را در آزمون سراسري کسب نمي‌کردند.
براي مثال، امسال 569 هزار و 984 داوطلب گروه آزمايشي علوم تجربي در جلسه آزمون سراسري حضور داشتند و به چهار درس عمومي و پنج درس اختصاصي در اين گروه آزمايشي پاسخ دادند/ در اين ميان، اگر داوطلبي فقط به يک سؤال از 30 سؤال درس رياضي پاسخ صحيح مي‌داد، و البته به هيچ يک از سؤالهاي اين درس نيز پاسخ غلط نمي‌داد، از 219 هزار و 823 داوطلب (56/38 درصد داوطلبان) درصد بهتري در اين درس کسب مي‌کرد/ بي‌شک، هر داوطلبي مي‌پذيرد که سؤالهاي يک درس، آن قدر سخت نيست که نتوان حتي به يک سؤال از ميان تمام سؤالهاي به آن پاسخ صحيح داد؛ در واقع مشکل اينجاست که تعداد قابل توجهي از داوطلبان، بدون علم و دانش لازم در آزمون سراسري شرکت مي‌کنند، و چون سؤال‌ها تستي است، تصور مي‌کنند که ميشود به شانس و اقبال اعتماد کرد و بر اساس آن به سؤال‌ها پاسخ داد؛ به همين دليل، بدترين ميانگين درصد نمره خام داوطلباني که به سؤال‌ها منفي پاسخ داده‌اند، متعلق به درس زبان و ادبيات فارسي است (ميانگين درصد نمره خام داوطلباني که به درس زبان و ادبيات فارسي پاسخ منفي داده‌اند، 8/3- درصد است)؛ داوطلباني که تصور کرده‌اند، چون ادبيات فارسي، زبان ملي آنهاست، پس مي‌توانند با اطلاعات عمومي خود، حداقل به چند سؤال پاسخ صحيح بدهند! در حالي که سؤالهاي آزمون سراسري به گونه‌اي است که تنها داوطلبي که درس مورد نظر را مطالعه کرده، تست زده و تمرين و ممارست داشته است، موفق به پاسخگويي به آن ميشود. همچنين تعدادي از داوطلبان عادت دارند که به همۀ سؤالهاي يک درس پاسخ دهند، و چون به سؤال‌هايي که کاملاً بر آنها مسلط نيستند هم پاسخ مي‌دهند و نمرۀ منفي کسب مي‌کنند، تاثير پاسخ‌هاي صحيح آنها نيز از بين مي‌رود.
بايد دقت داشت که آزمون سراسري، محل آزمون و خطا نيست و نبايد به سؤال‌ها به طور سرسري پاسخ داد (گاه ميشنويم که داوطلبي مي‌گويد حوصله کافي يا زمان لازم براي خواندن همۀ گزينه‌ها را نداشتم و براي همين، وقتي ديدم که گزينه اول يا دوم به نظرم درست هستند آن را انتخاب کردم !)
همچنين نبايد به اميد شانس و اقبال، گزينه‌ها را بدون دانش و دقت لازم انتخاب کرد؛ پس اگر اين روزها در درسي آمادگي نداريد، بايد در اين مدت باقي مانده، به مطالعۀ مباحثي از آن درس بپردازيد تا بتوانيد دست کم به چند سؤال معدود در همان درس پاسخ دهيد؛ زيرا کسب نمره منفي، بسيار بدتر از به دست آوردن درصد صفر است!
هيچ درسي را رها نکنيد
گاه از داوطلبان ميشنويم که سؤالهاي اين يا آن درس در آزمون سراسري، دشوار بود و آنها نتوانسته‌اند به اين گونه سؤال‌ها پاسخگو باشند. بدون شک، در يک آزمون ملي مهم، بايد تعدادي از سؤال‌ها دشوار باشد تا بتواند به درستي سطح علمي داوطلبان را بسنجد؛ اما آيا تمامي سؤالهاي يک درس دشوار هستند يا اينکه تعدادي از داوطلبان برخي از درسها را رها مي‌کنند و در سر آزمون هم بدون دانش لازم به سؤالهاي همان درس پاسخ مي‌دهند؟! پس از همين امروز، بي‌علاقگي يا ضعف علمي را بهانه نسازيد و با برنامه‌ريزي، براي همۀ درسها وقت بگذاريد و مطمين باشيد که مي‌توانيد به حداقلي از سؤالهاي هر درس، پاسخ صحيح بدهيد و در آزمون سراسري نتيجه بهتري کسب کنيد.
اهميت اين امر زماني مشخص ميشود که بدانيم براي موفقيت در آزمون سراسري، بايد به همه دروس توجه داشت و نمي‌توان فقط چند درس را مطالعه کرد و يک يا دو درس را رها نمود.
به اين نکته‌ها دقت کنيد
کنکور، يک مسابقه است و قرار نيست که شما به همه سؤالهاي آن، پاسخ صحيح بدهيد، بلکه لازم است که در مقايسه با ساير داوطلبان، وضعيت بهتري داشته باشيد، و اين امر، بدون دقت و هوشمندي در پاسخگويي به سؤال‌ها به دست نخواهد آمد.
ذکر اين نکته نيز مهم است که بدانيم ميانگين ذکر شده در هر سال يکسان نيست؛ براي مثال، سال 94، چهار نفر در کل کشور به 100 درصد سؤالهاي درس شيمي پاسخ صحيح داده‌اند/در هر يک از سال‌هاي 95 و 96 نيز، سه داوطلب در درس شيمي به کل سؤال‌ها پاسخ صحيح داده، و در سال 97 نيز، هيچ يک از داوطلبان، در درس شيمي، به 100 درصد سؤال‌ها پاسخ صحيح نداده‌اند. همچنين سال 96، 67 داوطلب گروه آزمايشي علوم تجربي به 100 درصد سؤالهاي رياضي پاسخ صحيح داده، و در سال 97 نيز، 13 داوطلب به همۀ سؤالهاي اين درس پاسخ صحيح داده‌اند؛ در ضمن، تاثير مثبت سوابق تحصيلي يک داوطلب نيز محاسبه ميشود (25 درصد تاثير مثبت سوابق تحصيلي داوطلب در آزمون کتبي نهايي سال سوم متوسطه و 5 درصد تاثير مثبت آزمون کتبي نهايي پيش‌دانشگاهي محاسبه ميشود)؛ يعني، امکان دارد که داوطلبي در آزمون سراسري درصدهاي مطلوبي کسب نکرده باشد، اما سوابق تحصيلي خوبي داشته باشد و سوابق تحصيلي مثبت، در پذيرش نهايي او مؤثر واقع شود.
1ـ در آزمون سراسري ابتدا براي هر داوطلب نمرات خام هر درس آزمون محاسبه ميشود و سپس هر يک از اين نمرات بر اساس روش‌هاي آماري، با توجه به نمرات مکتسبه تمامي داوطلبان تراز ميشود. بايد توجه داشت که هيچ فردي نمي‌تواند با داشتن يک نمره خام از يک درس، نمره تراز را به دست آورد؛ زيرا نمرات تمامي داوطلبان را ندارد، و بعد از محاسبه تراز نمرات دروس با توجه به ضرايب هر درس در هر زيرگروه، نمره کل آزمون در هر زيرگروه محاسبه ميشود.
2ـ براي داوطلب مشمول اعمال سوابق تحصيلي، همين فرايند براي نمرات دروس سوابق تحصيلي نيز اعمال ميشود.
3ـ با توجه به ميزان تاثير سوابق تحصيلي، ترکيب نمره کل آزمون و نمره کل سوابق تحصيلي ساخته ميشود و سپس بين اين نمرات، با توجه به تاثير مثبت سوابق تحصيلي، بيشترين نمره محاسبه شده به عنوان نمره کل نهايي در هر زيرگروه لحاظ مي‌گردد و بر اساس اين نمره، رتبه ساخته ميشود.
4ـ بايد توجه داشت که جامعه داوطلبان آزمون و نمرات مکتسبه آنها در هر سال، متفاوت است؛ بنابراين، تراز نمرات هر سال با سال قبل فرق دارد و نمي‌توان نمرات خام هر سال را با سال قبل مقايسه کرد.
5 ـ با توجه به تفاوت نمرات تراز دروس مختلف، نمي‌توان صرفاً با درصد نمرات خام، وضعيت دو داوطلب را مقايسه کرد.
در جدول ارايه شده در زير، به غير از داوطلباني که به هيچ يک از سؤالهاي دفترچه پاسخ نداده‌اند و کل پاسخنامۀ آنها سفيد بوده است (164 داوطلب)، داوطلباني که نمرۀ منفي کسب کرده و داوطلباني که به 100 درصد سؤال‌ها پاسخ صحيح داده‌اند، ساير داوطلبان در گروه‌هاي 10 درصدي مورد بررسي قرار گرفته‌اند؛ يعني داوطلباني که به 90 تا 99/99 درصد سؤالهاي يک درس پاسخ صحيح داده‌اند، در گروه 100-90 درصد آمده‌اند؛ يا داوطلباني که به 0 درصد تا 99/9 درصد سؤال‌ها پاسخ صحيح داده‌اند، در گروه 10-0 درصد محاسبه شده‌اند.
«اگر زيست‌شناسي را خوب بزنيد، قبولي شما در آزمون سراسري تضمين شده است.»، «اهميت زبان‌هاي خارجي از همۀ درس‌هاي عمومي بيشتر است؛ چون بچه‌ها به سؤالهاي اين درس خوب پاسخ نميدهند.»
شبيه جملات فوق را دربارۀ هر درسي، از سوي برخي از مؤسسه‌هاي آموزشي يا مدرسان کنکور ميشنويم؛ افرادي که مدعي هستند اگر در يک درس يا تعدادي از دروس، درصد خوبي کسب کنيد، رتبه خوبي در آزمون سراسري به دست مي‌آوريد؛ اما درصد رتبه‌هاي برتر آزمون سراسري بيانگر چيز ديگري است/ مي‌بينيد که ميانگين داوطلبان برتر، در همۀ دروس آزمون سراسري به طور نسبي يکسان است؛ به عبارت ديگر، داوطلبان برتر، براي موفقيت و کسب درصد خوب در همۀ دروس، تلاش مي‌کنند.
البته در ميان هزار نفر اول کشور، معدود داوطلباني هم هستند که در يک درس درصد خوبي کسب نکرده‌اند/ اين افراد به احتمال قوي در ساير درسها نمره بسيار بالايي کسب کرده‌اند؛ براي مثال، داوطلبي که در درس زبان‌هاي خارجي 7/22 درصد کسب کرده است، بي‌شک، در ساير درس‌هاي عمومي و اختصاصي نيز درصد بالايي کسب کرده که توانسته است جزو نفرات برتر کشوري گروه آزمايشي علوم تجربي باشد.
در ادامه، درصدهاي 1000 نفر اول کشوري گروه آزمايشي علوم تجربي در تمامي دروس آزمون سراسري ارايه شده است. توجه داشته باشيد که اين آمار براي آزمون سراسري سال 1397 است و ميانگين درصد نمرات خام ذکر شده در هر سال تغيير مي‌کند.
