در سال 1399، 314 هزار و 459 داوطلب گروه آزمايشي علوم انساني در جلسۀ آزمون سراسري حضور داشتند؛ داوطلباني که بايد 35کتاب درسي را براي آزمون سراسري مطالعه مي‌کردند. متاسفانه تعداد قابل توجهي از داوطلبان، برخي از کتاب‌هاي درسي (به خصوص دروس پايه) را مطالعه نمي‌کنند و سپس مدعي ميشوند که سؤالهاي اين يا آن درس در آزمون سراسري دشوار بود و آنها نتوانسته‌اند که به سؤالات آن دروس پاسخ دهند.
بايد پذيرفت که در يک آزمون ملي مهم، بايد تعدادي از سؤالها دشوار باشد تا بتواند به درستي سطح علمي داوطلبان را بسنجد؛ اما آيا تمامي سؤالهاي يک درس دشوار هستند يا تعدادي از داوطلبان برخي از درسها را رها ميکنند و در سر آزمون هم بدون دانش لازم به سؤالهاي همان درس پاسخ ميدهند؟!
براي مثال، در آزمون گروه آزمايشي علوم انساني سال 1399 در درس اقتصاد 746 داوطلب به 100 درصد سؤالها پاسخ صحيح دادند. با توجه به اينکه سال 1399 در سه درس، کمتر از 6 نفر به 100 درصد سؤالها پاسخ صحيح داده و در سه درس ديگر نيز هيچ کس به 100 درصد سؤالها پاسخ صحيح نداده است، مشخص است که سؤالهاي اقتصاد براي داوطلبان گروه آزمايشي علوم انساني در سال 1399 دشواري قابل توجهي نداشته است؛ اما در همين درس، تعداد 218 داوطلب، نمره خام 30- تا 33- کسب کرده‌اند؛ به عبارت ديگر، به اغلب سؤالهاي اين درس پاسخ منفي داده‌اند! جالب اينجاست که در درس اقتصاد، بيشتر از ساير دروس انساني، داوطلبان نمره خام 33- کسب کرده‌اند.
اين مساله آيا دليلي جز اين دارد که برخي از داوطلبان، ساده انگارانه تصور ميکنند که مي‌توانند بدون دانش و اطلاعات علمي لازم، پاسخگوي سؤالهاي آزمون سراسري باشند؟!
پس از همين امروز، بي‌علاقگي، ضعف علمي يا زمان کم را بهانه نسازيد و با برنامه‌ريزي، براي مطالعه عميق همۀ درسها وقت بگذاريد و مطمين باشيد که مي‌توانيد به حداقلي از سؤالهاي هر درس پاسخ صحيح بدهيد و در آزمون سراسري نتيجه بهتري کسب کنيد.
براي مثال، در آزمون گروه آزمايشي علوم انساني سال 1399 اگر داوطلبي فقط به 5 سؤال زبان خارجي پاسخ صحيح مي‌داد و به هيچ سؤال ديگر اين درس نيز پاسخ غلط نمي‌داد، از بيش از 95 درصد داوطلبان وضعيت بهتري داشت! همچنين اگر داوطلبي به هيچ يک از سؤالهاي رياضي پاسخ نمي‌داد، از 22/5 درصد داوطلبان وضعيت بهتري داشت! واقعيت اين است که تعداد قابل توجهي از همين داوطلبان به برخي از سؤالها پاسخ صحيح داده‌اند، اما چون به سؤال‌هايي که به آنها کاملاً مسلط نبوده اند نيز پاسخ داده‌اند، نمرۀ منفي کسب کرده‌اند؛ به عبارت ديگر، تعداد قابل توجه پاسخ‌هاي غلط آنها موجب شده است که تاثير پاسخ‌هاي صحيح آنها نيز از بين برود.
ميخواهيم بگوييم که آزمون سراسري، محل آزمون و خطا نيست و نبايد به سؤالهاي آن به طور سرسري پاسخ داد يا به اميد شانس و اقبال، گزينه‌ها را بدون دانش و دقت لازم انتخاب کرد؛ پس اگر اين روزها در درسي آمادگي نداريد، بايد در همين زمان باقي مانده، به مطالعه مبحث يا مباحثي از آن درس بپردازيد تا بتوانيد به چند سؤال معدود در همان درس پاسخ دهيد؛ زيرا کسب نمره منفي، بسيار بدتر از به دست آوردن نمره صفر است.
آمار ارايه شده در جدول زير، تاييدي است بر اينکه کنکور، يک مسابقه است و قرار نيست که شما به همه سؤالهاي آن، پاسخ صحيح بدهيد؛ بلکه لازم است که در مقايسه با ساير داوطلبان، وضعيت بهتري داشته باشيد، و اين امر، بدون دقت و هوشمندي در پاسخگويي به سؤالها، به دست نخواهد آمد.
در اين جدول، غير از داوطلباني که به تمامي يا اکثر قريب به اتفاق سؤالها پاسخ غلط داده و در نتيجه نمرۀ خام 30- تا 33- را کسب کرده‌اند، داوطلباني که به هيچ يک از سؤالهاي يک درس پاسخ نداده‌اند يا به دليل دادن پاسخ‌هاي غلط، تاثير سؤال‌هايي که صحيح پاسخ داده‌اند نيز براي آنها از بين رفته و نمره صفر را کسب کرده‌اند و داوطلباني که به 100 درصد سؤالها پاسخ صحيح داده‌اند، ساير داوطلبان در محدودۀ نمره خام 10تايي بررسي شده‌اند.
ذکر اين نکته مهم است که ميانگين ذکر شده هر سال، يکسان نيست؛ براي مثال، سال 93 در درس عربي تخصصي، 27 داوطلب به 100 درصد سؤالها پاسخ صحيح داده‌اند. سال 94 ، 175 داوطلب به 100 درصد سؤالهاي عربي تخصصي، و سال 95، 13 داوطلب به 100 درصد سؤالهاي اين درس پاسخ صحيح داده‌اند. در سال 97 تعداد 58 نفر، در سال 98 تعداد 15 نفر و در سال 99 تعداد 64 نفر به 100 درصد سؤالهاي عربي تخصصي پاسخ صحيح داده‌اند.
در نهايت اينکه نبايد تصور کرد که يک داوطلب با نمره هاي منفي يا بسيار پايين در درس‌هاي مختلف، مي‌تواند در رشته هاي با آزمون يا روزانه پذيرفته شود.
اگر داوطلباني را ميشناسيد که حتي در رشته‌هاي روزانه با نمره منفي پذيرفته شده‌اند، دليلش آن است که اين افراد به احتمال قوي در ساير درسها نمره خوبي کسب کرده‌اند؛ براي مثال، امکان دارد که داوطلبي در درس زبان خارجي نمره منفي گرفته، اما در ساير دروس عمومي، درس ادبيات اختصاصي و درس فلسفه و منطق نمرات بالايي به دست آورده باشد؛
در ضمن، تاثير مثبت سوابق تحصيلي يک داوطلب نيز محاسبه مي‌شود (براي فارغ‌التحصيلان نظام آموزشي جديد (3 – 3 – 6) که ديپلم خودرا در سال 1398 و بعد از آن اخذ نموده باشند، به ميزان حداکثر 30 درصد، و براي فارغ‌التحصيلان مشمول نظام آموزشي سالي واحدي يا ترمي واحدي، به ميزان حداکثر 25 درصد سوابق تحصيلي ديپلم، و 5 درصد سوابق تحصيلي پيش‌دانشگاهي تاثير مثبت لحاظ مي‌شود). منظور از تاثير مثبت، يعني، امکان دارد که داوطلبي در آزمون سراسري، درصدهاي مطلوبي کسب نکرده باشد، اما سوابق تحصيلي خوبي داشته باشد و تاثير مثبت سوابق تحصيلي، در پذيرش نهايي او مؤثر واقع شود.
در ضمن، تاثير مثبت سوابق تحصيلي يک داوطلب نيز محاسبه مي‌شود (30 درصد تاثير مثبت سوابق تحصيلي داوطلب در آزمون کتبي نهايي سال دوازدهم)؛ يعني، امکان دارد که داوطلبي در آزمون سراسري نمرات مطلوبي کسب نکرده باشد، اما سوابق تحصيلي خوبي داشته باشد و سوابق تحصيلي مثبت، در پذيرش نهايي او مؤثر واقع شود، و در نهايت بايد گفت داوطلباني که در آزمون سراسري نمره منفي مي‌آورند، در رشته محل‌هايي که مطلوب اکثر داوطلبان هستند، پذيرفته نخواهند شد.
نفرات برتر کنکورعلوم انسانيچه درصدهاييآورده‌اند؟
«اگر يک درس اختصاصي را 100 درصد بزنيد، حتما رتبۀ دو رقمي ميآوريد.» اين جمله را بارها از زبان داوطلبان کنکور شنيده‌ايم؛ افرادي که بر اساس شايعاتي که شنيده‌اند، تصور ميکنند اگر روي يک درس، که نقطۀ قوت آنهاست، سرمايه‌گذاري کنند و تلاش کنند تا به 100 درصد سؤالهاي آن درس پاسخ صحيح بدهند، رتبۀ ايده‌آلي در آزمون سراسري کسب خواهندکرد؛
در نتيجه، تمام همّ و غمّ خود را صرف خواندن يک درس ميکنند و با انجام اين کار، دو آسيب جدي مي‌بينند؛ از يک سو، احتمال اينکه بتوانند به 100 درصد سؤالهاي يک درس پاسخ صحيح بدهند، بسيار کم است، و از سوي ديگر، از مطالعۀ ساير درسها باز ميمانند و نمي‌توانند در سطح مناسبي به سؤالهاي دروس ديگر پاسخ دهند.
همچنين نگاهي به وضعيت داوطلبان گروه آزمايشي علوم انساني سال 1399 به ما نشان ميدهد که مي‌توان در هر درسي درصد 100 را کسب کرد، اما جزو نفرات برتر (200 نفر اول کشوري) هم نشد؛ براي مثال، در حالي که سال 1399، 1193 داوطلب به 100 درصد سؤالهاي درس روان‌شناسي پاسخ صحيح داده‌اند، 127 داوطلب، که جزو نفرات برتر بوده‌اند، در اين درس به 100 درصد سؤالها پاسخ صحيح نداده‌اند و با اين وجود جزو 200 نفر اول کشوري شده‌اند؛ يا در حالي که فقط 4 داوطلب در کل کشور به نمره بالاتر از 90 در درس فلسفه و منطق دست يافته‌اند، اما يک نفر از اين 4 داوطلب جزو 200 نفر اول کشوري نبوده است.
در زير، ميانگين نمرات خام 200 نفر اول کشوري گروه علوم انساني در تمامي دروس آزمون سراسري ارايه شده است. همچنين در هر درس، بيشترين و کمترين نمره خام در بين 200 نفر اول آمده است. توجه داشته باشيد که اين آمار براي آزمون سراسري سال 1399 است و ميانگين ذکر شده در هر سال تغيير مي‌کند.
*هفته نامه پیک سنجش
