موفقيت از آنچه فکر مي‌کنيد، به شما نزديک‌تر است !
در يکي از ادارات، يک روز وقتي کارمندان به محل کار خود رسيدند، اطلاعيۀ بزرگي را در تابلو اعلانات ديدند که روي آن نوشته شده بود: «ديروز فردي که مانع پيشرفت شما در اين اداره بود، درگذشت. شما را به شرکت در مراسم تشييع جنازه وي که ساعت ۱۰ صبح در سالن اجتماعات برگزار مي‌شود، دعوت مي‌کنيم.» در ابتدا، همه از دريافت خبر مرگ يکي از همکارانشان ناراحت شدند، اما سپس کنجکاو شدند تا بدانند کسي که مانع پيشرفت آنها در اداره مي‌شده که بوده است. اين کنجکاوي، تقريباً تمام کارمندان را ساعت ۱۰ به سالن اجتماعات کشاند. همه پيش خود فکر مي‌کردند که اين فرد چه کسي بود که مانع پيشرفت ما در اداره بوده است. کارمندان در صفي قرار گرفتند و يکي يکي به نزديک تابوت رفتند، اما هر کسي به درون تابوت نگاه مي‌کرد ناگهان خشکش مي‌زد؛ زيرا آينهاي درون تابوت قرار داده شده بود و هر کس به درون تابوت نگاه مي‌کرد، تصوير خود را مي‌ديد! نوشته‌اي نيز بدين مضمون در کنار آينه بود: «تنها يک نفر وجود دارد که مي‌تواند مانع رشد شما شود و او هم کسي نيست جز خود شما ! شما تنها کسي هستيد که مي‌توانيد زندگيتان را متحول کنيد. شما تنها کسي هستيد که مي‌توانيد روي شاديها، تصورات و موفقيت‌هايتان اثر گذار باشيد. شما تنها کسي هستيد که مي توانيد به خودتان کمک کنيد.»
مي‌خواهيم بگوييم که زندگي شما، وقتي که دوستانتان، محل زندگيتان، مدرسه و … تغيير ميکند، دستخوش تغيير نمي‌شود؛ بلکه زندگي شما تنها فقط وقتي تغيير ميکند که شما تغيير کنيد، باورهاي محدود کننده خود را کنار بگذاريد و باور کنيد که شما تنها کسي هستيد که مسؤول زندگي خودتان هستيد.
براي مثال، اگر اين روزها از اينکه رتبۀ خوبي کسب نکرده‌ايد، ناراحت يا کلافه هستيد، مدرسه، معلم، خانواده يا آزمون سراسري را مقصر قلمداد نکنيد؛ بلکه مسؤوليت وضعيت خودتان را قبول کنيد و در ضمن از مشکلات و آنچه از دست داده‌ايد، نهراسيد و خودتان و واقعيت‌هاي زندگي خودتان را بسازيد.
روان‌شناسان، راهکارهايي را براي افزايش مسؤوليت‌پذيري ارايه کرده‌اند،که در ادامه به ذکر آنها مي‌پردازيم:
از اشتباه کردن نهراسيد
اگر از اشتباهات خويش درس بگيريد، عملکرد بهتري در آنچه انجام مي‌دهيد، به دست خواهيد آورد؛ اما چنانچه نتوانيد ياد بگيريدکه چرا کارتان اشتباه بوده است يا به جاي آن مي‌توانستيد چه کار ديگري را انجام دهيد، هرگز در کارتان پيشرفت نخواهيد کرد. بدين منظور، هرگاه در کاري شکست خورديد، از خودتان بپرسيد: چه رفتارهاي اشتباهي را مرتکب شده‌ام؟ چه درس‌ها يا آگاهي‌هايي از اشتباهاتم به دست آورده‌ام؟ سپس سعي کنيد با پاسخ دادن به اين سؤالات، بينش کامل و دقيقي نسبت به کار خود به دست آوريد تا در کوشش‌هاي بعدي‌تان موفق شويد.
مسؤول بودن به معني پيروي کورکورانه از ديگران نيست
نتايج پژوهش‌هاي متعدد حاکي از آن است که بين مسؤوليت‌پذيري و تصميم‌گيري، رابطه تنگاتنگي وجود دارد. شک نيست که مردد و بي‌تصميم بودن، يک راه بي‌مسؤوليت بودن است. با خود بينديشيد که در اتخاذ چه تصميماتي دچار ترديد مي‌شويد. پس از پي‌بردن به اين موضوع، از گامهاي متوالي مهارت حل مساله بهره بگيريد. اين مراحل عبارتند از: جست و جوي راه حل‌هاي مختلف، ارزيابي راه حل‌ها و انتخاب بهترين آنها، و عملي کردن راه حل‌ها.
از برنامه‌ريزي غافل نشويد
برنامه‌ريزي و تهيۀ فهرستي از کارها، اهداف و وظايفتان به شما کمک ميکند تا به اندازۀ توانتان تلاش کنيد و انتظارات غيرواقع بينانه‌اي از خودتان نداشته باشيد؛ به علاوه، مکتوب کردن اهدافتان سبب مي‌شود که آنها را جدي‌تر بگيريد و براي نيل به آنها بيشتر تلاش کنيد. به خاطر داشته باشيد که رسيدن به اهداف بزرگ، تنها از طريق برداشتن گامهاي کوچک و متوالي ميسر است؛ به همين منظور، هدفتان را به اهداف جزيي‌تر تقسيم کرده و پس از طي هر قدم، به عبور از مرحلۀ بعد بينديشيد.
احساس قدرت را در خود افزايش دهيد
داشتن احساس قدرت، به معني آن است که فرد داراي منابع، فرصت و قابليت تاثيرگذاري بر شرايط زندگي خويش است. فرد بايد فرصت داشته باشد که انتخاب کند و تصميم بگيرد، کفايت خويش را اثبات نمايد و وظايفي را که با توانايي‌هاي وي مطابقت دارد، به انجام برساند؛ بدين منظور، لازم است تلاش کنيد که فرصت‌هايي را براي ابراز کفايت خود به وجود آوريد، و به محض اينکه سطح کفايتتان بالا رفت، فرصت‌هايي جديدي به وجود آوريد تا بتوانيد آنچه را که آموخته‌ايد، تمرين کنيد.
براي افزايش حس قدرت در خود، لازم است که هنگام رويارويي با مسايل مختلف، به سه عامل توجه کنيد تا ميزان مسؤوليت‌پذيري خود را افزايش دهيد. اين عوامل عبارتند از:
الف- امکاناتي که در اختيار داريد
ب- فرصت انجام کار مورد نظر
ج- قابليت انجام آن کار
ثبات قدم داشته باشيد
هر قدر در انجام کارهايمان جدي‌تر باشيم و پايداري را در خود تقويت کنيم، احتمال دست‌يابي به اهدافمان بيشتر مي‌شود. سعي کنيد مسؤوليتي را که پذيرفته‌ايد، ولو هر قدر کوچک، به طور منظم انجام دهيد؛ مثلاً اگر قرار است که روزي 20 تست رياضي حل کنيد، حتماً آن را انجام دهيد.
تعريف دقيقي از مسؤوليت‌پذيري داشته باشيد
مسؤوليت‌پذيري، يعني قابليت پذيرش، پاسخگويي و به عهده گرفتن کاري که از کسي درخواست مي‌شود و شخص حق دارد که آن را بپذيرد يا رد کند. وقتي فردي مي‌خواهد مسؤوليت را بپذيرد، بايد براي او کاملاً مشخص شود که موضوع درخواست چيست و در برابر به عهده گرفتن آن، چه چيزي را به دست مي‌آورد. در واقع مسؤوليت، انتخابي آگاهانه است؛ درست مثل قراردادي نانوشته که تمام اجزاي آن براي فرد مشخص است. هنگامي که فردي احساس مسؤوليت کند، ديگر لزومي ندارد که ديگران به او بگويند که در هر موقعيتي چگونه عمل نمايد، و به همين خاطر است که افراد در نتيجۀ توجه به مقررات، ارزيابي تجربه‌هاي خويشتن و رسيدن به نتيجه‌گيري‌هاي واقع‌گرايانه آن تجربه‌ها، الگوي رفتاري مناسبي را اختيار مي‌کنند.
