روش ساختن نمرات تراز در آزمون‌ها
ضمن آرزوي توفيق روزافزون براي داوطلبان محترم، در اين شماره به روش ساختن نمرات تراز دروس امتحاني آزمون‌هاي مختلف که درکارنامه اوليه داوطلبان درج مي‌شود، پرداخته مي‌شود.
به علت تفاوت در ماهيت دروس امتحاني، اعم از عمومي يا اختصاصي، نمرات‌خام با همديگر همانند نيستند؛ به عبارت ديگر، کسب دو نمره‌خام يکسان (يا کسب دو درصد يکسان) در دروس مختلف آزمون سراسري، با يکديگر قابل مقايسه نيست؛ در نتيجه، نمي‌توان با استفاده از نمرات‌خام دروس مختلف، افراد را با يکديگر مقايسه کرد؛ لذا بحث تبديل نمرات‌خام به نمرات تراز مطرح مي‌شود که اين امر با استفاده از روش‌هاي آماري انجام مي‌گيرد. براي تعيين نمره تراز، تمامي نمرات خام داوطلبان حاضر در جلسه در هر گروه آزمايشي و هر درس، مورد نياز است؛ سپس از روي نمرات هر درس، به ترتيب نزولي، فراواني نمرات و فراواني تجمعي و مقادير فراواني تجمعي نسبي زيرسطح منحني تابع چگالي احتمال توزيع نرمال، نمره تراز براي هر درس، در هر گروه به صورت مجزا محاسبه مي‌گردد؛ به عبارت ديگر، جدا ازتوزيع فراواني نمرات خام داوطلبان در هر درس،نمودارتوزيع فراوانی نمرات تراز دروس،نهايتاًبه صورت نمودارت وزيع نرمال استاندارد (زنگي شکل) خواهد شد؛ بنابراين، يافتن نمره تراز دروس (اعم از دروس عمومي و اختصاصي) از سوي داوطلب يا هر فرد يا مؤسسه‌اي، جز سازمان سنجش آموزش کشور، که اطلاعات کل شرکت‌کنندگان را در اختيار دارد، امکان‌پذير نيست؛ ولي متاسفانه برخي از داوطلبان، به ويژه در آزمون سراسري، به خاطر ادعاي دروغ آموزشگاه‌هاي کنکور مبني بر اطلاع دقيق از نمرات تراز پذيرفته‌شدگان سال‌هاي گذشته، متحمل پرداخت هزينه‌هاي سنگين در زمان انتخاب رشته مي‌شوند. اميدواريم که با هوشياري روز افزون داوطلبان، شاهد کاهش اين‌گونه موارد باشيم.
در خاتمه، بر خود لازم مي‌دانم که از همکاران محترم دفتر طرح و آمار معاونت فني و آماري سازمان سنجش، براي راهنمايي‌هاي ارزنده‌شان در اين زمينه، تشکر نمايم.
