دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني ايران براي اولين بار با عنوان مركز پزشكي بين‌المللي ايران در مرداد ماه سال ١٣٥٢ تشكيل شد. بر اساس تصميمات كميسيون منتخب يكصد و سومين نشست شوراي گسترش دانشگاه‌ها مورخ 5/6/1354 مركز پزشكي (بين‌المللي) ايران مجاز به تأسيس دانشكده پزشكي و دانشكده علوم پزشكي در رشته‌هاي مختلف علوم پايه و دانشكده پرستاري در سطوح كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري و دانشكده علوم پيراپزشكي و مديريت مؤسسات پزشكي و بهداشتي گرديد. در سال ١٣٥٥ هم‌زمان با آغاز همكاري دانشگاه‌هاي هاروارد، كامبيا و كرنل، عملاً برنامه‌ريزي‌هاي آموزشي و فعاليت‌هاي عمراني، تأمين فضاها، تأمين تجهيزات و نيروهاي انساني لازم صورت گرفت. مركز پزشكي ايران در سال ١٣٥٤ فعاليت‌هاي باليني و درماني را با تنها بيمارستان وابسته به خود با نام كلينيك ايرانشهر (بيمارستان شهيد دكتر رهنمون) آغاز كرد و پس از تشكيل دانشكده‌هاي پرستاري و پيراپزشكي، براي تأسيس مقاطع تحصيلي كارشناسي و كارشناسي ارشد پرستاري و نيز سه رشته‌ی بانك خو ن، راديولوژي و آزمايشگاه در سطح كارشناسي اقدام نمود. در سال ١٣٥٦ دانشكده پزشكي تأسيس شد. اين دانشگاه در طول سال‌هاي ١٣٦١ تا ١٣٦٣ به طور محدود فعاليت داشت و نهايتاً با سپري شدن دوره‌ی كوتاه‌مدت و تصويب تأسيس دانشگاه‌هاي علوم پزشكي تحت پوشش وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي در سال ١٣٦٥ از ادغام چند دانشكده و مؤسسه‌ی آموزش عالي در مراكز پزشكي رسماً تحت عنوان دانشگاه علوم پزشكي ايران فعاليت خود را ادامه داد. اين دانشگاه هم اكنون داراي بيش از هفت هزار نفر دانشجو است كه در رشته‌هاي مختلف علوم پزشكي و پيراپزشكي به تحصيل اشتغال دارند و داراي بيش از ٧٤٠ عضو هيئت علمي و هشت هزار كارمند در رده‌هاي مختلف شغلي می‌باشد.

رشته- مقطع هاي ارائه شده:

بیمارستان‌های آموزشی تحت پوشش دانشگاه

١- دانشكده پزشكي

      اين دانشکده پس از تشکيل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي از ادغام دو دانشکده پزشکي به نام‌هاي مجتمع آموزشي پزشکي آیت‌الله طالقاني و مرکز پزشکي ايران در سال ١٣٦٥ ايجاد گرديد. مجتمع پزشکي آیت‌الله طالقاني در 28/12/1352 با نام مجتمع آموزش پزشکي با تمانقليچ وابسته به هلال احمر تشکيل شد و از سال ١٣٥٤ به صورت غير متمرکز از استان‌هاي محروم دانشجو پذيرفته است. مرکز پزشکي ايران در مرداد ماه ١٣٥٣ تشکيل و از مهر ماه ١٣٥٤ شروع به کار نموده است. اين مرکز از سال ١٣٥٦ دانشجويان پزشکي خود را از بين دانش‌آموختگان کارشناسي انتخاب نموده و سپس از سال ١٣٦١ از طريق آزمون سراسري و از مقطع ديپلم دانشجو پذيرفت.

آزمايشگاه‌ها:

١- آزمايشگاه آناتومي

٢- آزمايشگاه ايمونولوژي

٣- آزمايشگاه انگل‌شناسي

٤- آزمايشگاه بافت‌شناسي

٥- آزمايشگاه بيوشيمي

٦- آزمايشگاه پاتولوژي

٧- آزمايشگاه فيزيک پزشکي

٨- آزمايشگاه فيزيولوژي

٩- آزمايشگاه ميکروب‌شناسي

١٠- آزمايشگاه فارماکولوژي

٢- دانشكده پيراپزشكي

      در سال ١٣٥٥ مرکز پزشکي ايران با دو رشته کارشناسي علوم آزمايشگاهي و تکنولوژي راديولوژي تشکيل و از سال ١٣٥٦ اقدام به پذيرش دانشجو دراين دو رشته نموده است. سپس در بهمن ماه سال ١٣٦٥ با ادغام دو مؤسسه آموزشي وابسته به وزارت بهداري سابق به نام‌هاي مرکز فني پيراپزشکي و آموزشگاه فني علوم آزمايشگاهي در آن با نام دانشکده پيراپزشکي دانشگاه علوم پزشکي ايران با حدود ١٥٠٠ نفر دانشجو در ٥ رشته‌ی اتاق عمل، تکنولوژي پرتوشناسي (علوم راديولوژي) تکنولوژي راديو تراپي، علوم آزمايشگاهي و هوشبري در مقاطع کارداني، کارشناسي ناپيوسته و دکتراي حرفه‌اي شروع به کار نموده است ضمناً پذيرش آخرين دوره کارداني راديو تراپي نيمسال اول سال تحصيلی 67- 1366 و دوره دکتراي حرفه اي علوم آزمايشگاهي نيمسال اول سال تحصيلي 74- 1373 بوده است.

      اين دانشکده درحال حاضر داراي ٣٧ نفر عضو هيئت علمي مي‌باشد و از زمان تأسيس تا کنون مجموعاً تعداد ٣٨٦٧ دانشجو پذيرفته که تعداد ٢٨٩٦ نفر از آنها فارغ‌التحصيل شده‌اند.

      در دانشکده پيراپزشکي جهت انجام دروس عملي دانشجويان جمعاً ١٢ آزمايشگاه با تجهيزات و وسایل مورد نياز داير مي باشد که زير نظر اعضای هيئت علمي و با همکاري کارشناسان مربوطه امور آموزش عملي دانشجويان را عهده دار مي‌باشد.

      دردانشکده پيراپزشکي براي آموزش واحدهاي کارآموزي و کارورزي مصوب شوراي برنامه ريزي و با توجه به رشته و مقطع تحصيلي از امکانات کليه بيمارستان‌ها و مراکز درماني وابسته به دانشگاه علوم پزشکي ايران استفاده مي‌نمايد.

      دوره‌ی شبانه دانشکده پيراپزشکي از نيمسال اول سال تحصيلي 78- 1377 در دو رشته‌ی علوم آزمايشگاهي و راديولوژي در مقاطع کارداني و کارشناسي ناپيوسته اقدام به پذيرش دانشجو نموده است.

آزمايشگاه‌ها:

      جهت آموزش واحدهاي عملي دروسي که در دانشکده ارائه مي‌گردد آزمايشگاه‌هاي انگل‌شناسي، سرولوژي، بيوشيمي، بافت‌شناسي، پرتو‌شناسي، شيمي عمومي و آلي، فيزيولوژي، قارچ‌شناسي، ميکروب‌شناسي، هماتولوژي و فيزيک هريک با مساحت تقريبي ٨٠ مترمربع داير مي‌باشد که با استفاده از وسايل و تجهيزات مورد نياز براساس سر فصل دروس عملي در هر نوبت مي‌توانند آموزش بين 25- 20 نفر دانشجو را عهده‌دار گردند.

٣- دانشكده بهداشت

      انديشه تأسيس دانشکده بهداشت در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ايران، از ابتدای تشکيل اين دانشگاه در سطح مسئولين آن مطرح بود. ايجاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال ١٣٦٤ و الحاق پاره‌ای از واحدهای آموزشی، پژوهشی و درمانی به اين دانشگاه که منجر به افزايش و تنوع فعاليت‌های آن گرديد نيز زمينه‌های قبلی را تقويت نمود. دانشکده بهداشت در سال ١٣٦٦ از ادغام دو مؤسسه آموزش عالی علوم بهداشتی که هر کدام دارای سوابق طولانی در امر آموزش و تر بيت نيروهای بهداشتی بودند، يعنی مدرسه عالی بهداشت محيط فريس به حدود ٣٦ سال سابقه فعاليت آموزشی و آموزشکده بهداشت عمومی شهيد دکتر لواسانی با قريب ١٧ سال سابقه آموزشی و با استفاده از امکانات اين دو مؤسسه و افزايش آن امکانات به منظور تمرکز فعاليت‌های آموزشی در زمينه بهداشتی بوجود آمد. در واقع تأسيس دانشکده بهداشت و چارچوب کلی فعاليت‌های آن در شانزدهمين جلسه شورای دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در تاريخ17/9/1366 مورد تصوبب قرار گرفت.

      فعاليت‌های آموزشی و دروسی که در دانشکده بهداشت ارائه می‌شود متنوع بوده و طيف وسيعی از علوم پزشکی صرف و بهداشت را در رشته‌های بهداشت عمومی با گرايش‌های بهداشت خانواده و مبارزه با بيماري‌ها تا فنی و مهندسی صرف در رشته‌های بهداشت محيط و بهداشت حرفه‌ای شامل می‌شود.

٤- دانشكده مديريت و اطلاع‌رساني

      درسال ١٣٥٤ مرکز پزشکي ايران با زيرمجموعه‌هاي رشته‌هاي پزشکي و پيراپزشکي، پرستاري، کتابداري و اطلاع‌رساني تأسيس و سپس در سال ١٣٥٥ دانشکده کتابداري پزشکي و علوم انفورماتيک در مقطع کارشناسي و کارشناسي ارشد در مرکز پزشکي نيز تأسيس شد و با تعداد ١٣ تن دانشجو فعاليت خود را آغاز نمود. در سال ١٣٦٥ مرکز پزشکي ايران به دانشگاه علوم پزشکي تغيير نام يافت. دانشگاه علوم کتابداري و اطلاع‌رساني پزشکي نيز هم‌زمان به عنوان زيرمجموعه آن پذيرفته شده بود. در مورخه 20/8/1365 دانشکده مزبور با درخواست رئيس دانشکده و با تصويب شوراي گسترش دانشگاه‌ها به عنوان دانشکده مديريت و اطلاع‌رساني خدمات پزشکي ناميده شد.

      سپس در سال ١٣٧٠ با درخواست مجدد، کلمه خدمات از عنوان دانشکده حذف و پس از موافقت در حال حاضر به نام دانشکده مديريت و اطلاع‌رساني پزشکي مشغول انجام وظيفه مي‌باشد. بي‌ترديد يکي از مؤلفه‌هاي مهم دوران توسعه ملي و متوازن در کشور تحولات شگرف در گستره نظام بهداشت و درمان است. در اين رابطه دست‌يابي به مراقبت‌هاي بهداشتي، درماني در سطح استانداردهاي بين‌المللي بسيار حائز اهميت مي‌باشد. پر واضح است از مکانيسم‌هاي چنين تحولي تربيت نيروي انساني توانمند، کارآمد، بويژه دربافت مديريت، و در راستاي بهره‌برداري از مهارت‌هاي علمي، فني و آخرين دستاوردهاي دانش مديريت مي‌باشد. بديهي است مراکز آموزش عالي متوليان اصلي اين مهم به شمار مي‌آيند. در تحقق همين سياست به مفهوم لحاظ نمودن شاخص‌هاي توسعه در نظام بهداشت و درمان با سود جستن از کادر مديريت علمي داراي مهارت‌هاي علمي لازم دانشکده مديريت و اطلاع‌رساني پزشکي شکل گرفت، دانشکده نيز در نهادينه نمودن امر تربيت نيروي انساني کارآمد و شايسته براي ارتقای سطح کيفي و توسعه جدي مراکز بهداشت و درمان از هيچ‌گونه تلاشي فروگزار نکرده است. بي‌ترديد دانشکده مديريت و اطلاع‌رساني پزشکي در راستاي تحولات نويني که در عرصه مديريت علمي براي تحقق آرمان‌هاي توسعه ملي رخ داده به‌ويژه تحولات در بهبود عرضه نظام بهداشت و درمان که امري است اجتناب‌ناپذير تأسيس يافته است. بدون شک تحقق اين توسعه مستلزم تربيت نيروهاي انساني کارآمد، متخصص و انديشمند در رشته‌هايي مانند کتابداري پزشکي، مديريت خدمات بهداشتي درماني ومدارک پزشکي مي‌باشد.

      دانشکده نيز در امر نهادينه کردن سطح ارتقای علمي و آموزشي دانشجويان از هيچ تلاشي تا کنون فروگذار نکرده و دراين زمينه درنيمسال دوم 78- 77 اقدام به تأسيس رشته مديريت خدمات بهداشتي و درماني و مديريت اطلاعات بهداشتي و درماني در مقطع پي ‌اچ .دي نيز نموده است. همچنين دانشکده اقدام به تأسيس دوره‌هاي شبانه در مقطع کارشناسي و کارداني نموده است. شايان ذکر است دانشکده به خاطر گسترش رشته‌هاي آموزشي فضاي بيشتري را مي‌طلبد که در همين رابطه اقدام‌هايي صورت گرفته و ساختمان ديگري به دانشکده اختصاص يافته است.

٥- دانشكده پرستاري و مامايي

      دانشکده پرستاري مرکز پزشکي ايران در سال ١٣٥٤ بر اساس تصميمات کميسيون منتخب يکصد و سومين نشست شوراي گسترش آموزش عالي به منظور تربيت پرستار در سطوح کارشناسي، کارشناسي ارشد و دکترا گشايش يافت. اين دانشکده با همکاري دانشگاه کاتوليک آمريکا در سال ١٣٥٥ با پذيرش دانشجو در دوره‌ی کارشناسي ارشد پرستاري و از سال ١٣٥٦ در سطح کارشناسي آغاز به کار نمود و در سال ١٣٦٥ به دنبال مصوبه‌ی تأسيس دانشگاه‌هاي علوم پزشکي تحت پوشش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي با ادغام ٨ مؤسسه آموزشي در مقاطع مختلف رشته‌هاي پرستاري و مامائي رسماً با نام دانشکده پرستاري و مامایي دانشگاه علوم پزشکي و خدمات بهداشتي درماني ايران فعاليتهاي آموزشي خود را ادامه داد. متعاقب برنامه‌هاي آموزشي ياد شده در سال ١٣٦٨ مجوز تشکيل دوره کارشناسي ارشد مامايي را اخذ و از سال ١٣٦٩ مبادرت به پذيرش دانشجو در اين دوره نمود، و در سال ١٣٧٨ با کسب مجوز در مقطع دکتري (PhD) پرستاري و پذيرش دانشجو در اين دوره فعاليت‌هاي آموزشي و پژوهشي خود را توسعه و در امر ارتقاء سطح دانش جامعه گام برداشته است. مؤسسات آموزشي ادغامي به شرح ذيل مي‌باشند:

      دانشکده پرستاري و مامایي دانشگاه علوم پزشکي و خدمات بهداشتي درماني ايران علاوه بر تربيت دانشجويان در رشته‌ها و مقاطع مختلف پرستاري و مامایي، با برگزاري ٤ دوره کارشناسي ارشد بيهوشي، ٥ دوره تکميلي کارشناسي پرستاري، ٣ دوره آموزش ضمن خدمت مراقبت‌هاي ويژه قلب و ديگر دوره‌هاي آموزش کوتاه مدت، امروزه از جمله فعال‌ترين دانشکده‌هاي پرستاري و مامایي در سطح کشور به شمار مي‌آيد. اين دانشکده از سال ١٣٨٠ تاکنون در راستاي سياست‌هاي کلان توسعه آموزش عالي در برنامه سوم توسعه، با برقراری ارتباط با دانشگاه‌های Utah آمریکا (اردیبهشت 1380)، Calgary کانادا (شهریور 1382) و Karolinska سوئد (خرداد 1383) جهت برگزاري دوره‌هاي مشترک، اعزام دانشجو، بورس کوتاه‌مدت، پروژه هاي تحقيقاتي، استفاده ازفرصت‌هاي مطالعاتي و مبادله استاد و دانشجو، بر اساس انعقاد قراردادهای همکاري و تفاهم‌نامه‌ها از سوي دانشگاه، فعاليت‌هاي آموزشي و پژوهشي خود را گسترش داده است.

      حاصل تلاش و فعاليت‌هاي آموزشي و پژوهشي اين دانشکده تا پايان سال 1383، فراغت از تحصيل 8361 نفر دانش‌آموخته در سطوح مختلف مي‌باشد که با عهده‌دار بودن مسئوليت‌هاي سنگين در سطح کشور، به ارائه خدمات ارزنده پرستاري و مامایي در عرصه‌هاي بهداشتي، مراقبتي، آموزشي و پژوهشي در سطوح مختلف نظام سلامت اشتغال دارند. نود درصد از قبول‌شدگان اولين دوره‌هاي اعزام بورسيه به خارج از کشور در مقطع دکتري را دانش‌آموختگان رشته پرستاري اين دانشکده تشکيل داده‌اند که هم اکنون پس از بازگشت، مسئوليت‌هاي سنگيني را در سطح دانشگاه‌ها و وزارت متبوع به عهده دارند. اين دستاوردها نتيجه آموزش در فضایي است که مدرسين و دانشجويان از طريق يادگيري متقابل رشد مي‌کنند. محيطي که توانایي‌هاي هر فرد تشخيص داده شده و با مشارکت دانسته‌ها و عقايد و توانایي‌ها، فرصت‌هایي براي پيشرفت فراهم مي‌شو‌د.

آزمايشگاه‌ها:

      در دانشكده پرستاري و مامايي: ١- آسيب‌شناسي ٢- ايمني‌شناسي ٣- انگل‌شناسي ٤- بافت‌شناسي و سلول‌شناسي
٥- بيوشيمي ٦- فيزيولوژي ٧- ميكروب شناسي ٨- skill lab

      در دانشكده علوم پايه پزشكي: ١- آناتومي

      در بيمارستان‌ها: ١- آزمايشگاه آزمايشات كاربردي

٦- دانشكده علوم توانبخشي

      دانشکده علوم توانبخشي در سال ١٣٥٢ بنا به پيشنهاد انجمن توانبخشي و با نام مدرسه عالي توانبخشي تأسيس شد و هدف آن تربيت نيروي انساني براي خدمت در مراکز توان‌بخشي و ساير مراکز درماني کشور بود. مدرسه عالي توانبخشي با پذيرش و آموزش دانشجو در مقطع کارشناسي رشته‌هاي فيزيکال‌تراپي، کاردرماني، و گفتاردرماني آغاز به کار نمود و علاوه بر اين در مقطع کارشناسي ارشد مديريت نيز دانشجو پذيرفت.

      نام این مرکز دانشگاهی در تاریخ 6/3/1354 از مدریه عالی به دانشکده علوم توانبخشی و رفاه اجتماعی و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در تاریخ 11/12/1363 به دانشکده علوم توانبخشی تغییر نمود.

      دانشکده علوم توانبخشی از آغاز تأسیس در سال 1353 تا 1364 از مراکز دانشگاهی مستقل بود. در سال 1364 در جریان ایجاد تغییراتی در وزارت بهداری و وزارت فرهنگ و آموزش عالی و تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشکده علوم توانبخشی زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران گردید.

آزمايشگاه‌ها:

      آزمايشگاه فيزيک: با مساحت ١٥٠ مترمربع مجهز به ابزارهاي فيزيک و الکترونيک براي آموزش عملي دانشجويا ن.

      آزمايشگاه فيزيک نور: با مساحت ٧٥ مترمربع براي آموزش عملي دانشجويا ن.

      آزمايشگاه نوروپسيکولوژي: مستقر در گروه تحصيلات تکميلي جهت تهيه پروژه، پايان‌نامه‌ها، کارگاه تراش عينک با مساحت ٥٠ متر مربع و با ظرفيت استقرار ٢٠ دستگاه تراش شيشه و ميز کارگاهي و تجهيزات لازم براي تهيه شيشه عينک و مرکز تحقيقات الکتروفيزيولوژي شهيد خداپرست با مساحت ٤٠ مترمربع که داراي تجهيزات لازم براي بررسي و مطالعه عملي فعاليتهاي حياتي بدن و کار عضلات با استفاده از مدل‌هاي حيواني مي‌باشد.

      مرکز تحقيقات بيومکانيک شهيد رعيت: با مساحت ١١٠ متر مربع و قابل توسعه تا ١٥٠ متر مربع و داراي تجهيزات رايانه‌اي تخصصي مي‌باشد. در اين مرکز امکانات بررسي و تجزيه و تحليل حرکات بدن، فعاليت‌هاي عضلاني بدن، راستاي بدن و تعادل با استفاده از دستگاه‌هاي پيشرفته رايانه‌اي فراهم است.

      مرکز پژوهش گفتار و شنوايي شهيد طريقي: با مساحت ٥٠ متر مربع داراي تجهيزات رايانه‌اي تخصصي، براي تجزيه و تحليل گفتار و صوت و بررسي فعاليت تارهاي صوتي به منظور فراهم نمودن امکانات لازم براي پژوهش در گفتار و آسيب‌هاي گفتاري تأسيس شده ا ست. تاکنون امکانات پژوهشي شنوايي تهيه نشده و در نظر است که با توسعه فضاي ياد شده تا حدود دو برابر، امکانات مربوطه نيز فراهم شود.