هر ساله در بین داوطلبان کنکور، افراد مختلفی دیده می‌شوند که با انگیزه فراوان قدم در راه می‌گذارند؛ افرادی که در میان راه با افکار مزاحمی که به ذهنشان خطور می‌کند انگیزه خود را از دست می‌دهند و بعضی از پشت کنکوری‌هایی که هنوز با خودشان به دلیل رد شدن در کنکور درگیرند. مسایل زیادی وجود دارد که ممکن است یک داوطلب را تا زمان آزمون به چالش بکشد و نگذارد تا وی آنطور که باید مطالعه کرده و برای کنکور آماده شود. یکی از مهم‌ترین آنها اراده است. اراده نیرویی ذهنی در درون شماست که به شما جرات می‌دهد برای رسیدن به خواسته‌هایتان تلاش کنید.
بعضی از داوطلبان کنکور در مدت آمادگی برای آزمون، گاهی به خود نهیب می‌زنند که «از پس کار بر نمی‌آیم»، «امکان ندارد که در این رشته قبول شوم». کافی است که هر یک از شما عزیزان، چندین بار این کلمات را تکرار کنید تا اراده شما آرام آرام به تحلیل رود و انرژی های ذهنی و محیطی شما به این باور برسند که ناتوان هستید و با این شرایط، سخت است که در رشته یا دانشگاه مورد علاقه خود قبول شوید. اگر شما هم جزو این دسته از داوطلبان هستید، توصیه می‌کنیم که حتماً این بخش از مقاله را به دقت بخوانید: ژاپنی‌ها می‌گویند: «اگر کسی کاری را انجام داده است، قطعاً شما نیز می‌توانید.» اگر به این جمله معتقد نیستید به این دلیل نیست که شما اراده ضعیفی دارید، فقط کافی است تمام باورهای غلطی را که در ذهنتان کاشته‌اید، پاک کنید و خودتان از نو، باورهایی را انتخاب کنید که به نفع آینده‌تان است. برای قوی شدن اراده‌تان، راهی جز تمرین وجود ندارد. باید تمرین کنید که مثبت فکر کنید؛ اما ممکن است بگویید با اینکه تصمیم می‌گیرید و اراده می‌کنید، نتیجه دلخواهتان را نمی‌گیرید. به عنوان فردی که قبلاً این مسیر را طی کرده است باید بگویم که اگر انتخاب هدفتان بدرستی انجام گرفته باشد و شما آن هدف را واقعاً و از صمیم قلب دوست داشته باشید و در رسیدن به آن از سختی‌ها نگران و ناراحت نشوید، حتماً با تلاش و کوشش به هدفتان خواهید رسید؛ پس اراده‌تان را تقویت کنید؛ زیرا تقریباً تمام کارهایی که شما در زمان آمادگی کنکور انجام می‌دهید به اراده‌تان برمی‌گردد. اگر در اجرای برنامه درسی خود اراده کافی ندارید، تنها راه حل این است که گزینه‌های خواندن یا ساعت برنامه‌تان را کاهش دهید. بعد از اینکه این مرحله را با موفقیت پشت سر گذاشتید، به ساعات درسی یا تعداد درس‌ها در روز اضافه کنید. به خودتان فرصت دهید و انتظار نداشته باشید که در تمام درس‌ها یکسان پیشرفت داشته باشید؛ زیرا انتظار نابجا و نادرست از خودتان در نهایت به ناامیدی منجر می‌شود و این مانعی است که در برابر اراده شما قد علم می‌کند. سعی کنید که مثبت بیندیشید. اراده با روحیه رابطه مستقیمی دارد. در کنکور هم همین قاعده وجود دارد. اگر دانش‌آموزی خودش را ضعیف می‌داند و با روحیه ضعیف مطالعه می‌کند، مطالعه ضعیفی نیز خواهد داشت.
حالا از شما داوطلبان عزیزی که پشت کنکور مانده بودید، می‌پرسم که چند درصد از شما به خاطر اینکه به خود و اراده تان اعتماد نداشتید، پشت کنکور مانده‌اید؟ البته باید بگویم که شما پشت کنکور نمانده، بلکه پشت سد خودتان مانده‌اید؛ پشت سد اعتماد نداشتن به خودتان و اراده‌تان، پشت سد باور نتوانستن و نشدن؛ پس اگر امسال می‌خواهید به یک موفقیت اساسی دست پیدا کنید، به عنوان اولین قدم، محکم و با قدرت بگویید: «من می‌توانم، من می‌خواهم و حتماً به خواسته‌ام خواهم رسید»، و باور کنید که اگر از همین الان، محکم قدم در راه بگذارید به هدف خود خواهید رسید.
یکی از مشکلاتی که به جز برخی از داوطلبان پشت کنکوری، بعضی از داوطلبان سال اولی نیز با آن دست به گریبان هستند این است که در مقاطع مختلف دچار ناامیدی می‌شوند و خود را لایق آن هدفی که ابتدا در نظر گرفته بودند، نمی‌دانند یا فکر می کنند با توجه به تلاشی که انجام داده‌اند ممکن نخواهد بود که به هدفشان برسند. برخی از این داوطلبان نیز خود را با دوستان و آشنایان و مقدار مطالعه آنها مقایسه کرده و بشدت دچار استرس و ناامیدی می‌شوند. این مشکل معمولاً در ماه‌های بهمن و اسفند رخ می‌دهد. بعد از عید و با نزدیک شدن به کنکور، موج دیگری از یاس و ناامیدی به سوی اینگونه از داوطلبان هجوم می‌آورد و خیل عظیمی از آنها را از هدف و موفقیتشان دور می‌سازد تا جایی که صحنه رقابت خلوت و خلوت‌تر می‌شود. افرادی که در این مقاطع بر احساس خود غلبه و تنها به مسیر فکر کنند یا به عبارتی دیگر، کار خود را با روحیه و تمرکز ادامه دهند، می‌توانند به هدفی ورای هدف اولیه برسند و بسیار بهتر از آن چیزی که به آن فکر می‌کردند، نتیجه بگیرند؛ چرا که اکثر داوطلبان در این مقاطع در بحران به سر می‌برند و افرادی که بر بحران فایق آیند می‌توانند با پشت سر گذاشتن رقبا، نتیجه‌ای عالی کسب کنند.
همان گونه که اشاره کردیم مسایل مختلفی باعث می‌شود تا یک داوطلب در طی روند آمادگی برای کنکور، دچار ناامیدی شود. این احساس ممکن است در مورد هر یک از داوطلبان برای مدت کوتاه و حتی در طولانی مدت اتفاق بیفتد؛ اما نحوه برخورد با آن بسیار مهم است. هیچ‌گاه به ناامیدی و هرگونه افکار منفی و مزاحم اجازه ندهید که به مغز شما وارد شوند، و این نکته را فراموش نکنید که انسان به عنوان اشرف مخلوقات می‌تواند به تمام اهداف خود در دایره تقدیر الهی برسد؛ پس با توکل به خدا تمام توان خود را به کار گیرید و بدانید که نتیجه هم به نفع شما خواهد بود.
هنگامی که اراده می‌کنید به آرزو یاهدفی برسید، هرگز اجازه ندهید که هیچ کس یا هیچ چیز، شما را از رسیدن به آن باز دارد. گنجشکی با عجله و تمام توان به آتشنزدیک می‌شد و بر‌می‌گشت. از او
پرسیدند: چه می‌کنی؟ پاسخ داد: در این نزدیکیچشمه آبی هست و من مرتب نوک خود را پر از آب می‌کنم و آن را روی آتش می‌ریزم! گفتند: حجم آتش در مقایسه با آبی کهتو می‌آوری بسیار زیاد است و این آب فایده ای ندارد. گفت: شاید نتوانم آتش را خاموش کنم،اما آن هنگام که خداوند بپرسد زمانی که دوستت در آتش می‌سوخت تو چهکردی؟ پاسخ می‌دهم: هر آنچه از من بر می‌آمد!
در تمام مراحل زندگی و از جمله در کنکور باید چنان تلاش کنید که وقتی به گذشته برمی‌گردید به خودتان بدهکار نباشید. محکم بگویید که من تمام تلاش خود را در آن مورد خاص انجام دادم؛ پس بخواهید و همت کنید تا به موفقیت در همه زمینه‌های زندگی از جمله در کنکور دست یابید. باور این نکته که اگر بخواهید و همت کنید به هدفتان خواهید رسید اصلاً سخت نیست؛ به شرطی که از صمیم قلب خواسته و هدفتان را بخواهید، به شکوه و قدرت درونت پی ببرید و آرامش خود را نیز حفظ کنید و به هیچ عنوان دچار استرس و اضطراب نشوید.
یک خرابکار قوی: اضطراب و عدم آرامش
یکی دیگر از مشکلات داوطلبان کنکور، مخصوصاً کسانی که بیشتر اهل مطالعه هستند و انتظار کسب رتبه خوبی در آزمون سراسری دارند، این است که دچار اضطراب می‌شوند و آرامش خود را از دست می‌دهند. صرف‌نظر از عواقب استرس و تاثیر منفی آن بر بدن و یادگیری داوطلبان، باید اشاره کرد که این اضطراب و عدم آرامش حاصل افکار ماست، و در واقع، افکار خودمان باعث اضطراب ما می‌شوند؛ افکاری از قبیل عقب بودن از دیگران، انتظار اطرافیان از ما و استرس از اینکه مبادا نتیجه دلخواه و توقعی که آنها از ما دارند، برآورده نشود.
مؤثرترین کاری که می‌تواند آرامش را در شما جاودانه و در مقابل هر فکر منفی، شما را بیمه کند، فکر کردن به خدا و واگذاری خود و کارهایتان به اوست. در سخت‌ترین لحظات، خواندن چند رکعت نماز، چنان آرامشی به انسان می‌دهد که انگار وی خوشبخت‌ترین انسان روی زمین است؛ پس مهم‌ترین کاری که در مقابل استرس می‌کنیم رجوع به خداست. همه خواسته‌های خود را از او می‌خواهیم و انتظارمان را از دیگران کم می‌کنیم تا همواره در آرامش باشیم. توکل و توسل به خدا در تمام موارد، از جمله در کنکور، بسیار مؤثر و مفید است. وظیفه فرد داوطلب این است که تلاش کند، و مهم نیست که دیگران در مورد نتیجه او چه فکری می‌کنند؛ مهم این است که از تلاش خودش راضی باشد. مطمیناً اگر داوطلب خود را به خدا بسپارد و تلاش کند و نتیجه را به او واگذار کند، هیچ ترس و اضطرابی بر وی وارد نمی‌شود؛ البته اضطراب نداشتن به معنی بی‌خیالی نیست، بلکه مقصود دور کردن اضطراب مخرب است؛ وگرنه اضطراب سازنده می‌تواند به فرد کمک کند.
علاوه بر توکل به خدا، یکی از کارهای مهمی که باعث کاهش اضطراب شما می‌شود این است که دقت کنید که چه عاملی به این اضطراب و استرس دامن می‌زند. آیا احساس می‌کنید که نسبت به رقبا و دیگر داوطلبان عقب هستید و درس یا دروسی را بخوبی آنها نمی‌دانید؟ اگر چنین مسایلی باعث استرس شما می‌شود قبل از هر چیز بدانید که این احساس در اکثر داوطلبان وجود دارد. در چنین مواقعی فکر کنید که ممکن است علی در درس فیزیک از شما قوی تر باشد، اما شما در درس شیمی از او قوی‌تر هستید. اگر فکر می‌کنید که نسبت به بقیه داوطلبان عقب هستید و مثلاً زینب دور دوم مطالعه دروس و تست زنی سرعتی را شروع کرده و شما هنوز در حال خواندن اولیه دروس هستید، به این نکته توجه داشته باشید که سبک مطالعه هر فردی با بقیه فرق می‌کند. ممکن است که داوطلبی یک صفحه را کند اما بسیار عمیق بخواند و با همین یک دور بتواند به تست‌ها پاسخ دهد و داوطلب دیگری به دلیل سرعت در مطالعه ممکن است مطالبی را جا بگذارد و مجبور باشد که چندین بار مرور مجدد داشته باشد.
علاوه بر اینکه بسیاری از داوطلبان گاهی دچار استرس و اضطراب می‌شوند، نمی‌توان گفت که این مشکل فقط مخصوص شما داوطلبان عزیز است؛ اما مدیریت کردن آن در زمان کنکور، بسیار مهم است. همان‌گونه که اشاره کردم، وجود مقدار کمی استرس ممکن است شما را به جلو هل دهد؛ مثلاً اجازه ندهد صبح ها تا دیر وقت بخوابید و …، اما استرس مرضی و بیش از حد، کاهش دهنده توان یادگیری و نیروی شماست. یکی از عوامل اصلی آن نیز نداشتن اعتماد به خود و توانایی هایتان هست. برای این کار، طبق مطالب بالا عمل کنید و به طور مداوم به خود بگویید که می توانید در رشته و دانشگاه مورد نظر خود قبول شوید. نکته مهم دیگر این است که به هیچ وجه خود را با دیگر داوطلبان مقایسه نکنید. با خود رقابت کنید و به این موضوع توجه کنید که نسبت به هفته گذشته یا ماه قبل، چقدر پیشرفت داشته اید.
قانون جاذبه بیان می‌کند هر فکری که در ذهن شماست، آن را جذب می‌کنید و به سوی شما می‌آید؛ در حالی که مهم نیست چه احساسی نسبت به آن فکر دارید، مهم این است که به آن فکر می‌کنید؛ پس اگر ما نسبت به چیزی اضطراب داریم یا از آن می‌ترسیم، آن چیز را به سوی خود جذب می‌کنیم و آن موضوع برای ما اتفاق می‌افتد؛ در حقیقت همین اضطراب ما باعث رخدادهای ناگوار می‌شود و تمام اتفاق‌هایی را که باعث اضطراب ما می‌شوند به سوی خود جذب می‌کنیم و مسبب همه رخدادها خود ما هستیم؛ پس با آرامش می‌توانیم به خودمان کمک کنیم و به صورتی هوشمندانه خود را مدیریت کرده و به سوی موفقیت رهنمون سازیم.
به عنوان یک داوطلب کنکور که برای رسیدن به اهداف و موفقیت‌ها در زندگی‌تان، تازه اول راه هستید، باید بدانید کهپروازکردن، جسارت زمین خوردن نیز می‌خواهد. در این دنیای پر هیاهو و با این عمر کوتاه، بسیاری از افراد، فقط وقتشان را تلف می کنند و وقتی به گذشته برمی‌گردند، دیگر چیزی برای بالیدن به آن ندارند؛ اما بعضی ها در همین مدت زمان، قله هایبلندی را فتح و چهره‌های سرشناسی را به بشریت معرفی می‌کنند؛ پس به خاطر داشته باشید که در زندگی با تمام امکاناتی که در اختیار ما قرار گرفته است و قدرت و توانایی های بسیار بسیار زیاد انسان در انجام امور، هر آنچه که هدف و آرزوی انسان است دست یافتی است؛ به شرطی که با تلاش و جدیت در مسیر رسیدن به آن هدف گام بردارید و ناامید نشوید.
روی صحبتم با شما داوطلبان پشت کنکوری است؛ کسانی که پارسال به دلایل مختلف نتوانستند خوب درس بخوانند و در رشته یا دانشگاه مورد نظر خود قبول شوند. روی صحبتم با شما داوطلبانی است که تا الان موفق نشدید طبق برنامه ریزی خودتان پیش بروید یا حجم زیادی از دروس مطالعه نشده دارید. کافی است که چند کار کوچک انجام دهید و نتیجه مورد نظر خود را بگیرید. خودتان را ببخشید، به جای شماتت و سرزنش کردن خود، مصصم و بااراده قدم در راه بگذارید، خودتان را از فکرهایی مثل «کی چه درسی خواند و کی چه کار کرد؟» رها کنید، با انرژی و اطمینان به هدفتان فکر کنید، روی آن بخوبی متمرکز شوید و به خدا بگویید که ایمان دارید که شما را یاری خواهد کرد تا در تصمیمی که گرفتید بهترین‌ها را به شما هدیه کند. آن وقت با آرامش و بدون استرس شروع به مطالعه کنید و ببینید که چقدر پیشرفت می‌کنید.
اگر تا الان کم کاری کرده و درس نخوانده‌اید، این موضوع را در نظر داشته باشید که دنیا به آخر نرسیده است و این یعنی آنکه زندگی ادامه دارد. دست از تلاش کشیدن یعنی قبول شکست؛ پس بلند شوید و بدون هیچ اضطراب و واهمه‌ای، فقط روی هدفتان تمرکز کنید تا ببینید که موفقیت در یک قدمی شماست.
منبع : هفته نامه پیک سنجش
