نوروز واقعي براي شماست

تعدادي از داوطلبان آزمون سراسري، از فروردين به بعد، سليقه­اي عمل مي­کنند؛ براي مثال، در تعطيلات نوروزي، دروس عمومي را مطالعه نمي‌کنند و فقط به دروس اختصاصي مي‌پردازند و مي‌گويند در خرداد ماه، وقت بيشتري به دروس عمومي اختصاص خواهند داد؛ چون اگر در حال حاضر دروس عمومي را بخوانند، آن دروس را فراموش خواهند کرد و بهتر است که نزديک به کنکور، آنها را مطالعه کنند.

اين کار، بسيار اشتباه است؛ چون دروس عمومي، بخصوص مباحث حفظي، را بايد بارها و در برهه­هاي زماني متفاوت خواند، و اگر آنها را نزديک آزمون بگذاريد، در حافظه طولاني مدتتان نخواهد ماند.

همچنين در تعطيلات نوروزي، لازم است که براي همه درس‌ها وقت گذاشت؛ البته در برنامه مطالعاتي بايد به ضريب درس‌ها و ضعف­هاي فردي نيز توجه نمود.

چه خوب است با اين ديد به درس خواندن در نوروز نگاه کنيد که تعطيلات نوروز، يک هديه الهي است و قرار است در آن، کارهاي عقب افتاده‌تان را انجام دهيد، و با توجه به اينکه اولين آزمون آزمايشي جامع شرکت تعاوني خدمات آموزشي که در اواخر فرودين ماه برگزار مي­شود، از کل دروس پايه است، مي‌توان گفت که دوران مطالعاتي نوروز، بهترين زمان براي جمع‌بندي و مطالعه‌ درس‌هاي پايه‌ است،‌ و بالاخره اگر بخواهيد همۀ مطالب را بخوانيد، مطمين باشيد که هيچ چيز را نخواهيد خواند!

در تمام طول سال تحصيلي چهارم، هر جا کم مي‌آوردم يا نمره‌ام کم مي‌شد، به خودم نويد تعطيلات عيد را مي‌دادم و مي‌گفتم آن موقع جبران خواهم کرد. چند روز قبل از شروع تعطيلات، يک برنامه «توپ» ريختم   که در آن غير از غذا خوردن و نماز خواندن، هيچ چيز ديگري نگنجانده بودم و با خودم گفتم طبق اين برنامه جلو خواهم رفت. راستش طبق همان برنامه هم جلو رفتم و حدود 17 روز فقط درس خواندم و تست زدم؛ فقط مشکل اينجا بود که من فکر بعد از تعطيلات را نکرده بودم. بعد از تعطيلات، من يک دانش آموز خسته و دلزده از درس بودم که توان روحي و جسمي لازم را براي مطالعه کردن نداشتم. متاسفانه به دليل بي‌خوابي‌هاي بسيار و کم تحرکي، ضعيف شده بودم و بعد از عيد بيمار شدم؛ از طرف ديگر، هرچه به خودم فشار مي‌آوردم، انگار درس جن شده بود و من بسم ا… و اصلاً نمي‌توانستم به طرف کتاب و دفترم بروم. بيشتر از 15 روز طول کشيد تا من بار ديگر، آمادگي لازم را به دست بياورم؛ به عبارت ديگر، انگار نه انگار و تمام تعطيلات نوروزي من سوخت شد!

در واقع من از خاطر برده بودم که بعد از تعطيلات عيد، آزمون سراسري برگزار نمي‌شود و من بايد براي پانزده روز دوم فروردين و کل ماه‌هاي ارديبهشت و خرداد هم درس بخوانم.

آن چه خوانديد، خاطرات يکي از داوطلبان بود که به اميد بهره برداري خوب از ايام تعطيلات، در مطالعه کردن افراط کرده بود. براي ممانعت از بروز اين مشکل، خوب است که طول مدت مطالعه را تعيين کنيد. دقت کنيد که بعد از چه مدت مطالعه احساس خستگي مي­کنيد؛ آيا 60 دقيقه مطالعه براي شما مناسب است يا مي­توانيد 90 دقيقه هم مطالعه کنيد؟ به طور مرسوم، بعضي از افراد به وقفه‌هاي مکرر در حين مطالعه بنا به دلايل مختلف نياز دارند؛ در ضمن، توجه داشته باشيد که درس­هاي مشکل­تر به وقفه‌هاي بيشتري احتياج دارند.

به صورت هفتگي و روزانه، برنامه خود را تنظيم کنيد تا بتوانيد از تمام ساعات بيکاري در روز‌هاي نوروز استفاده کنيد. از هر برنامه نيز چند نسخه تهيه کنيد و در نقاطي که بيشتر در آنجا رفت و آمد داريد بچسبانيد. انجام اين کار باعث مي‌شود تا بيشتر حواستان به برنامه درسي باشد. اگر بعد از چند جلسه مطالعه، احساس کرديد که چشمان شما خسته شده‌اند به آنها استراحت بدهيد؛ زيرا با چشم خسته نمي‌توانيد مطالعه کنيد و بيشتر درس‌هاي گذشته را نيز فراموش خواهيد کرد.

ابتدا آرنج‌هاي خود را روي ميز قرار دهيد و انگشتان و کف دست خود را طوري جمع کنيد که حالت يک فنجان يا پياله در هر دو دست شما ايجاد شود؛ حال چشم‌ها را ببنديد و کمي به چيزي غير از درس فکر کنيد.

سعي کنيد برنامه با توانايي‌هاي شما منطبق باشد؛ چرا که اگر در برنامه خود، اصل واقع‌گرايي را در نظر نگيريد، ممکن است که اصلاً آن را اجرا نکنيد. از قديم گفته‌اند که: سنگ بزرگ، نشانه نزدن است!

پس، بعد از بررسي توانايي‌هاي خود، يک برنامه منطقي و واقع‌گرايانه تهيه کنيد و خود را حتماً ملزم به اجراي آن کنيد؛ چرا که داشتن برنامه موجب مي‌شود تا شما نسبت به عملکرد خود يک ديد کلي داشته باشيد و از چارچوب درست خارج نشويد و زمان خود را به بهترين شکل مديريت کنيد. در اين دو هفته، درس‌هايي را که نقاط ضعفتان هستند، در برنامه خود بگنجانيد؛ به طوري که اگر قرار باشد بعد از عيد از آنها آزمون گرفته شود، آمادگي شما در اين آزمون، بيش از ۷۰ درصد باشد.

در کل، پس از 50 دقيقه مطالعه دروس حفظي، 10 دقيقه، و پس از يک تا يک ساعت و نيم مطالعه دروس ياد گرفتني، 15 دقيقه استراحت نماييد.پس از استراحت کوتاهي که گفته شد،خيلي سريع مطالعه را آغاز کنيد، و بالاخره اينکه به نيت شب امتحان مرور کنيد تا مطالعۀ شما  شتاب بيشتري پيدا کند.

سعي کنيد که همزمان با مطالعه،آموخته هاي خود را در آزمون‌هاي تستي استاندارد (سؤالات آزمون سراسري سال‌هاي قبل) محک بزنيد تا مطمين شويد که ضعف شما در آن مبحث برطرف شده، و اگر هنوز ضعفي باقي مانده است، از آن‌آگاه شويد و در صددِ رفع آن برآييد.

قاعده کلي اين است که بعد از مطالعه دروس اختصاصي، تست آن مبحث را در همان روز بزنيد، و براي دروس عمومي، يک يا چند روز بين مطالعه و تست زدن خود فاصله بيندازيد؛ البته اين قانون، يک قانون ثابت نيست و امکان دارد که شما با توجه به ويژگي‌هاي خود، روش ديگري را انتخاب کنيد؛ اما حتماً در کنار مطالعه، تست زدن را نيز در برنامۀ خود بگنجانيد، و مهم­تر اينکه تست‌ها را زمان دار بزنيدو دقت داشته باشيد که زمان شما براي پاسخگويي به تست‌ها در آزمون سراسري، محدود است.

مطالعه جدي اين ايام، اصلا به معناي آن نيست که صبح تا شب فقط درس بخوانيد. مي‌توانيد در اين ايام به شيوه‌هاي مناسب، تفريح و استراحت کنيد.

همچنين مي‌توانيد سه روز کامل را در اين 15 روز، براي خودتان تعطيل کنيد و در آن سه روز، فقط به استراحت و تفريح در هواي دلچسب بهاري و مهماني و تمدد اعصاب بپردازيد.

در اين سه روز، به هيچ عنوان مطالعه نکنيد، بازي فکري و بحث و جدل نداشته باشيد و بيشتر به فعاليت‌هاي فيزيکي و گفتن و خنديدن و ورزش و تحرک سبک و استفاده از هواي بهاري بپردازيد.

يکي از نکاتي که بايد به آن توجه داشته باشيد، ساعات خواب و بيداري در ايام نوروز است. در ايام عيد، معمولاً به دليل تعطيلي مدارس، بيدار شدن دانش‌آموزان چند ساعت عقب مي‌افتد. اين مساله دو اشکال دارد: اول اينکه چند ساعت از ساعات شبانه روز را، که بهترين فرصت براي مطالعه است، از دست مي­دهيد. دوم اينکه برنامه خواب شما تغيير خواهد کرد و بعد از تعطيلات نوروزي نمي­توانيد به موقع از خواب بيدار شويد و زنگ اول کلاس، خواب آلوده خواهيد بود. اگر از حساسيت فصلي، که موجب خواب آلودگي و سستي مي‌شود، رنج مي‌بريد، با مشورت پزشک، زودتر به پيشگيري آن بپردازيد. داشتن ورزش و تحرک در برنامه روزانه، يکي از تکنيک‌هاي کنترل خواب بهاري است. به همين خاطر، کافي است که ۳۰دقيقه مقاومت کنيد.

مدرسه براي اين ايام پايگاه مطالعاتي گذاشته بود و قرار بود که دانش‌آموزان از صبح تا شب در اين پايگاه مطالعه کنند. مانده بودم که خانه بمانم و درس بخوانم يا به  پايگاه بروم. هرکدام براي خودش مشکلاتي داشتند: خانه درگير ديد و بازديد اقوام مي‌شدم و مدرسه هم از نظم و ترتيبش مطمين نبودم و تازه هر شب بايد يکي دنبالم مي‌آمد و مرا برمي‌گرداند. در نهايت، تصميم گرفتم  که به پايگاه مطالعاتي مدرسه بروم؛ تصميمي بسيار درست و مفيد؛ چون در مدرسه، همه بچه‌ها شرايطمان يکسان بود. پس، اينکه ديگران به مسافرت مي‌روند و به تفريح مي‌پردازند و تنها ما بايد درس بخوانيم، در اينجا معني نداشت. هيچ کدام از بچه‌هاي حاضر در مدرسه، مسافرت نرفته بودند و همه از صبح تا شب فقط درس مي‌خواندند؛ در ضمن، اگر در يکي از مباحث درسي مشکل داشتم، مي‌توانستم روي کمک مابقي دوستان حساب کنم. خوشبختانه مسؤولان مدرسه هم نظارتي دقيق بر پايگاه داشتند و اگر دانش‌آموزي مي‌خواست وقت گذراني کند يا وقت ديگران را بيهوده بگيرد، مانعش مي‌شدند.

يکي از مهم‌ترين آفت‌هاي عيد، تماشاي بدون برنامه و بي‌دليل تلويزيون است؛ پس سعي کنيد که به هيچ‌وجه، تلويزيون را بدون هدف روشن نکنيد و بعد از اتمام برنامة مورد نظر خود (که آن هم يک يا دو برنامه انتخاب شده از بين برنامه‌هاست) به سرعت آن را خاموش کنيد و به محل مطالعه خود برگرديد. در اين فصل از سال، برخي از دوستان شما، که خود بنا به دلايلي مطالعه نمي‌کنند، براي کاهش اضطراب خود سعي مي‌کنند که زمان شما را با کشاندنتان به پاي تلفن تلف کنند؛ پس مواظب تلفن باشيد. بهتر است که از ديدن برنامه‌هاي هيجان انگيز يا سريال‌هاي دنباله‌دار نيز بپرهيزيد و به برنامه‌هاي کوتاه طنز، با توجه به نکات ذکر شده بالا، بپردازيد.

سه سال پيش، يکي از رتبه‌هاي تک رقمي آزمون سراسري مي‌گفت که هفته اول تعطيلات نوروزي را به مسافرت رفتم و بيشتر به استراحت و تفريح پرداختم، و در ابتداي هفته دوم، در آزمون آزمايشي يکي از مؤسسه‌ها شرکت کردم. نتيجه آزمونم وحشتناک بود. هيچ وقت رتبه اي به اين بدي نياورده بودم. نتيجه اين شد که هفته دوم را «بکوب» درس خواندم و در واقع مسافرت هفته اول از دماغم در آمد !

دو سال پيش نيز يکي از رتبه‌هاي تک رقمي مي‌گفت که در تعطيلات نوروز، چند روز را به مسافرت رفتم و با خودم يکي دو کتاب بردم؛ به اميد آنکه آنها را خواهم خواند؛ اما در عمل، زمان مناسب براي مطالعه مستمر و دقيق پيدا نمي‌کردم و در واقع وقت چنداني را به مطالعه اختصاص ندادم.