با قوت ادامه بده …

در حال حاضر، بیشتر دانش‌آموزان این تصور را دارند که هیچ یک از مطالبی را که تا به حال خوانده‌اند، به یاد ندارند. این موضوع باعث می‌شود تا آنان نتوانند در این ایام بخوبی برنامه‌ریزی کرده و از وقت خود استفاده نمایند و فکر می‌کنند که برای یادگیری بهتر، باید تمام مطالب را در دوره جمع بندی مرور کنند؛ اما نگران نباشید؛ چون به محض اینکه در جلسه کنکور حاضر شوید و سؤالات را ببینید، متوجه خواهید شد که مطالب را بخوبی به خاطر دارید.در دوران جمع بندی، زمان محدود است و اطلاعات، باید سازمان دهی شود؛ به همین دلیل فراموش نکنید معنی جمع بندی این است که ابتدا درس هایی را که خوانده اید، مرور کنید و برای دروس نخوانده، برنامه‌ریزی نکنید. خیلی از داوطلبان تصور می کنند که باید همه کتاب‌ها را بخوانند و جلو بروند که اصطلاحاً به این روش، روش بغچه‌ای مطالعه کردن می گویند. در این روش، اتفاقی که می‌افتد به این صورت است که زمانی که کتاب اول را برمی دارید و شروع به خواندن می‌کنید نگران آنچه که باقی مانده است، هستید. وقتی نیمی از کتاب‌ها را می‌خوانید، نگرانی دیگری هم دارید و آن، این است که اولین کتاب‌هایی را که خوانده‌اید، فراموش کرده‌اید.

توجه داشته باشید که دوران جمع بندی، زمان تثبیتِ یافته‌هاست، نه یادگیری جدید. در دوران جمع بندی، مطلب جدید نخوانید و موضوع تازه ای را به برنامه خود اضافه نکنید؛ چون اضافه کردن مطلب جدید، عملاً نظم فکری شما را به هم می‌ریزد. کار اصلی شما در این مرحله، آن است که اطلاعات ناقص خود را کامل کنید و اصلاً قرار نیست اطلاعاتی را که ندارید، به دست بیاورید؛ البته دانش آموزان برتر، حجم کمتری از اطلاعاتشان ناقص است و در نتیجه کار آنها، کمتر و سبک‌تر است.

در دوران جمع بندی، ما درحال دوره کردن هستیم، اما فصل ها و صفحه های مهم کتاب ها دوره می شود و نه همه مطالب آنها. برای اینکه بتوانیم این کار را انجام دهیم و از زمان خود بهترین استفاده را ببریم باید ابتدا مطالبی را که لازم می‌دانیم، دقت کنید فقط مطالبی را که فکر می کنیم نیاز به مرور و مطالعه مجدد دارد، مرور می‌کنیم و سپس با انجام چند دوره تست و آزمون‌های سال‌های قبل تا حدود زیادی می‌توانیم مطمین باشیم که اگر مبحث مهمی در کتاب ها بوده، در خلال این چند دوره آزمون مطرح شده است.

در دوران جمع بندی، کار برای دانش‌آموزان متوسط و یک مقدار ضعیف‌تر، حساس‌تر است؛ زیرا روحیه کمال‌طلبی باعث می‌شود تا آنان تلاش کنند که تمام نکات را به طور کامل یاد بگیرند؛ اما این دسته از داوطلبان باید توجه داشته باشند که حتماً زمان را در نظر بگیرند و اگر زمان لازم برای جمع بندی کامل دروس ندارند به بودجه بندی دروس توجه کرده و حتماً نکات مهم تر و اصلی تر دروس را در دوره جمع بندی مطالعه کنند. بودجه بندی مباحث کنکور، طی سال‌های متوالی تقریباً ثابت است و معمولاً همیشه یک یا دو تست در طی سال های مختلف از آن مبحث مطرح می شود؛ مثلاً اگر دانش آموزی، مطلبی را بلد نیست، بدیهی است که می تواند به مباحثی که اهمیت بیشتری دارد، بپردازد؛ درواقع قرار نیست در این دوره، کارهای غیرممکن انجام دهید، بلکه باید در یک فاصله زمانی محدود، بهترین و درست ترین کار را انجام دهید.

      در زمان جمع بندی، داوطلبان باید سعی کنند تا از همه زمانشان استفاده نمایند. با این همه، باز هم لازم است که از دفتر برنامه ریزی استفاده کنید. هنگامی که وقت شما کم و کارتان زیاد است، ضرورت داشتن یک برنامه منظم از هر زمان دیگری بیشتر است. همان گونه که قبلاً اشاره کرده‌ایم، در دوران جمع بندی، بهترین کار این است که شما در هفته چند آزمون برگزار کنید؛ به این ترتیب، متوجه خواهید شد که نقاط ضعفتان کجاست و درصدد رفع نقاط ضعف خود در روزهای باقی مانده هفته برخواهید آمد.اگر جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که منتظر هستید تا دوره درس‌ها به پایان برسد و تست کار کنید، باید بدانید که یا هیچ گاه این مساله اتفاق نمی‌افتد یا اگر اتفاق بیفتد، بسیار دیر خواهد بود و مدت زمان باقی مانده، زمان کافی برای رفع اشکال شما نخواهد بود؛ بنابراین، اگر هنوز شروع به تست زدن به صورت منسجم و کنکوری نکرده‌اید، زمان را از دست ندهید و از همین الان شروع به تست زدن کنید .

برای اینکه مطالعه موفقی داشته باشید، سعی کنید در آزمون هایی که از خودتان می‌گیرید، به سراغ تست‌های سال‌های قبل بروید. شبیه ترین سؤال‌ها به کنکور امسال، سؤالات سال های گذشته آزمون سراسری و آزاد و بخصوص سال‌های اخیر است. ضمناً بهترین کار در دوران جمع بندی، تکرار تست هایی است که قبلاً داشته‌اید؛ زیرا علاوه بر یادآوری و تسلط روی همان تست ها، اشتباهاتی که قبلاً داشته‌اید، یادآوری می‌شوند. ممکن است که داوطلبان عزیز به شیوه آزمونی به جمع بندی مبادرت کنند، اما همین که دیدند نتیجه آزمون اول یا بعدی خوب نشد این روش را رها کنند. این کار درست نیست؛ زیرا هدف از زدن تست مجموعه‌ای، در اصل آموزش است نه سنجش؛ یعنی شما بتوانید با توجه به وضعیت خودتان و نتیجه‌ای که کسب می‌کنید، برای روزهای باقی مانده هفته برای رفع اشکال برنامه‌ریزی کنید؛ به عبارتی آزمون به شما کمک می‌کند تا بتوانید برای خودتان برنامه شخصی بهتری تنظیم کنید. بهترین و نرمال ترین حالت در این شیوه، آن است که شما چهار تا پنج روز را بسته به شرایط درسی و آمادگی خود در آزمون، تست مجموعه ای بزنید و در وقت باقی مانده هفته رفع اشکال کنید.

با اینکه قبلاً درباره شیوه آزمون دوره جمع بندی توضیحاتی داده‌ایم، اما لازم است که یک بار دیگر برای راهنمایی شما عزیزان اشاره کنیم که در ایام باقی مانده سعی کنید روزهای هفته را به دو بازه  سه روزه به همراه روز جمعه تقسیم کنید و این سه روز را به شش نیمروز تقسیم کنید و در نیمروز اول، یک تست مجموعه ای را دقیقاً مانند شرایط کنکور از خود امتحان بگیرید و پس از تحلیل این آزمون به این گونه عمل کنید که هر نیمروز از این پنج نیمروز باقی مانده را به مطالعه یک درس اختصاصی بپردازید. حال برای تعیین نیاز خود در دروس اختصاصی به این گونه عمل کنید که در هر درس، بخشی از آن درس را بخوانید که بیشترین تعداد سؤالات غلط یا «نزده» در آزمون مذکور از آن بخش یا فصل کتاب باشد. اگر شما در بازه سه روزه بعدی، تست مجموعه‌ای دیگری را از خود آزمون بگیرید، این بار، نیاز به مطالعه بخش های دیگری از دروس خواهید داشت. بعد از اینکه چند بار به این شیوه عمل کردید، خواهید دید که مهم‌ترین بخش های کتاب هایی را که بیشترین ضعف را در آنها داشته اید، مورد مطالعه قرار داده‌اید. پس از آزمون با تکنیک مبحث شناسی بررسی کنید و ببینید که در چه مواردی اطلاعاتتان ناقص است و در چه موارد دیگری نیاز به مطالعه دارید. یک گزارش از عملکرد آزمونی را که از خود گرفته‌اید تهیه کرده و بعد تصمیم بگیرید که کدام مطالب را باید دقیق تر بخوانید و کدام مطالب را می‌توانید سریع‌تر یاد بگیرید یا کدام مطالب را نمی‌توانید یاد بگیرید یا نمی‌خواهید بخوانید. براساس این گزارش، از عملکرد خود برای دو و نیمروز خود برنامه‌ریزی  و خود را برای آزمون بعدی آماده کنند.

معمولاً طراحان سؤال کنکور  به این موضوع مقید هستند که در طرح یک مجموعه سؤال از هر درس، همه مطالب و همه مباحث را در آن طرح درس منظور کنند؛ پس زمانی که یک دانش آموز، یک بار، یک مجموعه سؤال را امتحان می‌دهد، عملاً همه کتاب‌های درسی را یک بار ورق می‌زند، اتفاقاً یادمان باشد که امتحان دادن جزیی از یادگیری است و خیلی از دوستان، آزمون را به عنوان ابزار سنجش می‌بینند، ولی برای اینکه داوطلبان بیشترین تمرکز را در سر جلسه آزمون دارند و حل کردن مسایل برای آنها مهم بوده و از زوایای مختلف به آن نگاه می‌کنند، در سر جلسه امتحان می‌‌توانند یادگیری بهتری داشته باشند؛ به همین دلیل است که ما از شما داوطلبان عزیز می خواهیم که در هر هفته از خود در شرایط کنکور آزمون بگیرید و سپس با تحلیل آزمون رفع اشکال کنید.

در دوره جمع بندی خرداد ماه، حتماً دروس عمومی را در برنامه مطالعاتی خود بگنجانید؛ البته اگر تا به حال درسی را نخوانده اید برای آن وقت نگذارید؛ زیرا مطالعه کامل یک درس اختصاصی که تاکنون آن را خوب نخوانده‌اید، بسیار وقت گیر است. به همین دلیل، زمانی را که می‌توانید روی جمع‌بندی همه درس‌ها بگذارید، روی خواندن تنها یک درس نگذارید. می‌توانید ادبیات و معارف را اگر قبلاً مطالعه کرده‌اید، مرور و جمع بندی کنید؛ به این دلیل که مطالعه ادبیات یا معارف اولاً وقت زیادی نمی‌گیرد و دوم اینکه این دو درس چون فرّار هستند، اگر نزدیک به کنکور مرور شوند، کمک بیشتری به شما می‌کنند. باید توجه داشته باشید که شما در این ایام، فارغ از تمام وقتی که برای آزمون و مرور و رفع اشکال انجام می دهید باید هر روز در حدود چهار ساعت را به مطالعه و مرور دروس عمومی اختصاص دهید.

گرچه اجرای آزمون و تحلیل آن بسیار مهم است، اما مهم‌تر از آن این است که شما پس از مبحث شناسی بتوانید درک درستی از وضعیت خود در دروس مختلف داشته باشید و بتوانید بین دروسی که در آنها ضعف دارید تعادل ایجاد کرده و در روزهای باقی مانده هر هفته، زمانی را در برنامه درسی خود برای آن بگنجانید؛ مثلاً شما به عنوان داوطلب گروه آزمایشی علوم تجربی در دو درس شیمی و ریاضی مشکل دارید؛ باید به این نکته توجه کنید که شیمی برای شما مهم‌تر از ریاضی است؛ به همین دلیل اگر قرار است که در برنامه هفتگی خود هر دو درس را بخوانید، باید زمانی را که برای شیمی در برنامه خود درنظر می گیرد، بیشتر از ریاضی باشد تا بتوانید در کنکور نتیجه بهتری کسب کنید.

درست است که در روزهای باقی مانده تا کنکور نمی‌توان معجزه کرد، اما این موضوع به آن معنی نیست که شما داوطلبانی که تا به حال مطالعه زیادی نداشته اید دست از کار بکشید. می دانیم که از مباحث و مطالب مختلف در آزمون‌های سراسری سال‌های گذشته سؤالاتی طرح شده است. برای اینکه داوطلبانی که مطالعه کمی داشته اند و الان می خواهند از این فرصت باقی مانده استفاده کنند دچار مشکل و سردرگمی نشوند، اول باید با توجه به بودجه‌بندی مباحث، موضوعاتی را که می‌خوانند، حذف کنند و کنار بگذارند، این کار عملاً باعث می‌شود که حجم کار کمتر شود و سپس موضوعات مهم‌تر و آنهایی را که قبلاً تا حدودی بلدند یا برایشان با مرور در این زمان یادگیری‌اش آسان می‌شود، در برنامه خود قرار دهند.

در ایام جمع بندی در خرداد ماه به نکات زیر توجه کنید.

1-    ایجاد نظم فکری، بیرون ریختن افکار منفی از ذهن است. این جمله شاید کلیشه ای باشد، ولی یکی از مهم ترین عوامل برای موفق شدن، داشتن افکار مثبت است. در خرداد ماه به روزها و ماه های قبل فکر نکنید و فقط سعی کنید که برنامه مشخصی برای روزهای باقی مانده داشته باشید.

2-    از خود ضعف نشان ندهید. حتی اگر چندین آزمون پی در پی را خراب کردید یا در مرورها احساس کردید که چیزی از مطالب به خاطر ندارید، خود را نبازید و همچنان با روحیه بالا با قوت ادامه دهید.

3-    تمام فکر و ذکر خود را روی یک برنامه اصولی دوران جمع بندی متمرکز کنید و در مورد برنامه ای که تصمیم به اجرای آن دارید، خوب فکر کنید و اراده و تصمیم خود را روی آن متمرکز کرده و از تغییر برنامه جداً بپرهیزید.

4-    در زمان باقی مانده تا کنکور، شب ها قبل از خواب به مدت چند دقیقه، وضعیت خود را در کنکور مجسم نمایید. تصور کنید که سر جلسه کنکور حضور یافته اید و به پاسخگویی سؤالات مشغول هستید و براحتی می‌توانید به تمام سؤالات پاسخ دهید و هیچ گونه مشکلی در پاسخگویی به آنها ندارید، و یا خود را در شرایطی تصور کنید که با سؤالات دشواری مواجه شده‌اید. استفاده از این روش سبب می شود تا استرس شما از حضور در جلسه کنکور تا حد زیادی کاهش یابد .

5-        از همین حالا، وضعیت خواب و تغذیه خود را منظم کنید. حتماً به نوعی برنامه ریزی کنید که صبح ها ساعت شش از خواب بیدار شوید .

6-     استراحت نیاز هر انسانی است و این اشتباه است که فکر کنیم می توانیم بدون استراحت پیش برویم. اگر زمان استراحت ما حساب و کتابی نداشته باشد، مطمیناً به جایی می رسیم که خستگی، ما را از ادامه مسیر باز می دارد. داشتن زمان خواب منظم در این دوران حیاتی است. سعی کنید که زمان استراحت شما، زمان استراحت مطلق باشد و در این اوقات به هیچ چیز فکر نکنید.

7-    حتماً در تمرین‌های تست مجموعه‌ای که انجام می دهید، تکنیک‌های مدیریت زمان را اجرا نمایید و این مطلب را فراموش نکنید که شما نباید در سر جلسه آزمون، وقت کم بیاورید و باید بتوانید یک بار تمام سؤال‌ها را مطالعه کنید .

8-    دانش آموزان سال آخر سعی کنند که در ایام امتحانات نهایی، تمام درس‌های سال آخر را با هدف کنکور ولی برای امتحان مرور و جمع بندی کنند؛ یعنی طوری بخوانید که در کنکور بتوانید به سؤالات جواب بدهید؛ ولی در عین حال، تسلطتان در حدی باشد که در امتحان مدرسه هم نمره خوبی بیاورید.