رمز موفقيتي به نام «تلاش»

در حال حاضر، دانش‌آموزاني هستند که فکر مي‌کنند در نيمسال اول به اندازه کافي درس نخوانده يا پيشرفت خوبي نداشته يا در دوره عيد، آن طور که بايد و شايد، مطالعه نکرده و وقتشان را به ديد و بازديد و سفر گذرانده‌اند. اين عزيزان هم مي‌توانند مطمين باشند که در زمان باقي مانده تا آزمون سراسري، با داشتن يک برنامه‌ريزي مناسب قادر خواهند بود که پيشرفت قابل توجهي داشته باشند. اين افراد، بايد توجه داشته باشند که درس‌هايي را که مي‌خواهند براي کنکور بخوانند، درس‌هايي است که قبلاً هم آنها را خوانده‌اند و اولين بار نيست که اين مطالب را مي‌بينند؛ بلکه بارها اين مطالب را خوانده و امتحان داده‌ و چند بار آنها را دوره کرده‌اند؛ پس در حال حاضر، فقط نياز دارند که توجهشان را کمي بيشتر کنند.

علاوه بر عزيزان داوطلبي که تا الان به صورت جسته و گريخته يا بدون برنامه‌ريزي درس خوانده و پيشرفت زيادي نداشته‌اند، داوطلباني نيز هستند که تا الان، اصلاً قصد مطالعه جدي براي آزمون سراسري را نداشته‌اند؛ بنابراين، مطالعه‌اي نيز نداشته‌اند. اين گروه از داوطلبان هم مي‌توانند به قبولي، حتي در دانشگاه‌ها و رشته‌هاي خوب، فکر کنند؛ زيرا داوطلبان بسياري در سال‌هاي قبل وجود داشتند که با وجود اينکه بعد از عيد به صورت جدي به مطالعه براي آزمون پرداختند، موفق شدند که نتيجه خوبي را به دست آورند.

نکته مهم، آن است که اين عزيزان بايد حتماً توجه داشته باشند که اين موضوع، مستلزم آن است که حرکت و تلاش خوبي داشته باشند؛ حتي کساني که کلاً از کنکور امسال قطع اميد کرده‌اند و مي‌خواهند در آزمون سراسري سال بعد شرکت کنند، بايد بدانند که اگر کمي همت و تلاش داشته باشند، مي‌توانند در کنکور سال جاري نيز نتيجه خوبي را کسب کنند. به اين موضوع توجه داشته باشيد که شما چهار سال با مجموعه‌اي از مطالب و اطلاعات آشنا شده‌ايد و هيچ کدام از مطالبي که قرار است در آزمون بيايد براي هيچ يک از داوطلبان، ناآشنا نيست؛ پس در همين شرايطي که الان هستيد هم مي‌توانيد به چند تست از مجموعه تست‌هاي آزمون سراسري پاسخ دهيد؛ فقط اين کار، نياز به يک برنامه‌ريزي منظم و تلاش و پشتکار خوب دارد. نگران نباشيد و مطمين باشيد که چيزي را از دست نمي‌دهيد؛ زيرا حتي اگر نتوانيد نتيجه خوبي در کنکور امسال کسب کنيد و مجبور به شرکت در آزمون سراسري سال بعد شويد، انجام اين کار، اين حسن را براي شما دارد که نسبت به ساير داوطلبان، چند ماه در مطالعه جلوتر هستيد.

اگر از ميان شما عزيزان، گروهي متقاعد شده‌اند که از هم اکنون با يک برنامه درست و حساب شده و با جديت و تلاش درس بخوانند، بايد به چند نکته توجه داشته باشيد:

اين سؤالي است که براي بيشتر داوطلباني که به همين تازگي به خيل مطالعه کنندگان کنکور پيوسته‌اند، ممکن است پيش بيايد. در پاسخ بايد بگوييم که قاعدتاً براي پيشرفت در آزمون سراسري، ما نمي‌توانيم همه درس‌ها را با هم و يکباره رشد دهيم، اما مي‌توانيم روي يک يا دو درس، وقت بيشتري بگذاريم و بقيه درس‌ها را به طور معمول مطالعه کنيم؛ يعني درس‌هايي را که احساس مي‌کنيم به آنها نياز بيشتري داريم، مي‌توانيم مطالعه کنيم و روي آنها تمرکز بيشتري داشته باشيم؛ ولي به شرطي که نقاط قوت پايدارمان را حفظ کنيم.

گاهي اوقات بعضي از دانش‌آموزان، روي درسي که فکر مي‌کنند نياز بيشتري دارند، تمرکز مي‌کنند و اين امر باعث مي‌شود که نقاط قوت پايدار خود را از دست بدهند؛ مثلاً دانش‌آموزاني که در رشته رياضي تحصيل کرده‌اند و در کنکور گروه آزمايشي علوم تجربي شرکت مي‌کنند، ممکن است فکر کنند به دليل اينکه از رشته رياضي به آزمون سراسري گروه آزمايشي علوم تجربي آمده‌اند، رياضي و فيزيکشان خيلي خوب است و سعي مي‌کنند که دروس اختصاصي علوم تجربي را بيشتر بخوانند. همين موضوع موجب مي‌شود که توانايي و نقطه قوت خود را در دروس رياضي و فيزيک از دست بدهند؛ بنابراين، توصيه مي‌کنيم که اگر مي‌خواهيد در درسي پيشرفت کنيد، اين موضوع را به قيمت از دست دادن نقاط قوت پايدارتان تمام نکنيد؛ بلکه آن درس‌ها را نيز بايد به کيفيت قبل نگه داريد و مواظب باشيد که دچار افت نشويد و در کنار آن، بقيه درس‌ها را نيز تقويت کنيد.

نکته مهمي و اصلي، اين است که هيچ درسي را کنار نگذاريد؛ به اين خاطر که اگر در درسي احساس مي‌کنيد قوي نيستيد، مي‌توانيد قسمت‌هاي ساده تر و قابل درک آن درس را انتخاب کرده و روي آنها کار کنيد، و زماني که به کنکور نزديک مي‌شويد، مي‌توانيد در برخي از درس‌ها بعضي از فصل‌ها يا مباحث را کنار بگذاريد؛ ولي هيچ وقت يک درس را به طور کامل کنار نگذاريد. براي پيشرفت کردن، بهتر است که روي يک يا دو درس تمرکز کنيد، و وقتي در آن درس‌ها قوي شديد، بعد به سراغ درس‌هاي بعدي برويد و نقاط قوت پايدار خود را نيز از دست ندهيد.

اين هم، سؤال ديگري است که ممکن است براي آن دسته از داوطلباني که از الان مي‌خواهند شروع به مطالعه کنند و البته ساير داوطلبان نيز پيش آيد. در پاسخ بايد اشاره کنيم که سعي کنيد، بسته به اطلاعات قبلي خود، همه روزه، دو تا چهار درس عمومي را روزي يک ساعت بخوانيد. توجه داشته باشيد که شکل و اسلوب مطالعه هر درس عمومي با درس عمومي ديگر فرق مي‌کند؛ بنابراين، با توجه به ميزان سختي يا راحتي هر درس، ميزان ساعات مطالعه آن درس را در برنامه هفتگي خود تنظيم کنيد.

خيلي از داوطلبان کنکور، بخصوص کساني که به تازگي تصميم به مطالعه جدي گرفته‌اند، فکر مي‌کنند که اگر اين روزها کمتر بخوابند، تمام مشکلاتشان حل مي‌شود و وقت پيدا مي‌کنند تا به همه کارهايشان برسند؛ در صورتي که مشکل شما، اصلاً خواب نيست؛ بلکه شما بايد از زمان‌هاي بيداري خود خوب استفاده کنيد. از شما مي‌خواهيم که حتماً روزي 8 ساعت بخوابيد و اين خواب، خواب شبانه باشد؛ يعني ساعت 10 تا 12 شب بخوابيد و بين ساعت 6 تا 8 صبح بيدار شويد. پدر و مادرهاي عزيز هم دقت کنند که کم کردن خواب دانش‌آموز کنکوري، جز بالا بردن استرس و به هم ريختن تمرکز وي، کمکي به فرزندشان نخواهد کرد و الان بايد شب‌ها خوب بخوابد تا مغزش با کارآيي بيشتري کار کند.

همه داوطلبان، بخصوص داوطلباني که به تازگي شروع به مطالعه مي‌کنند، بايد حتماً از بحث درباره کنکور و مقايسه خود با ديگران بپرهيزند. اين روزها با دوستان خود درباره اينکه چه درس‌هايي را خوانده‌، چند بار درس‌هايتان را دوره کرده‌ايد، درصدهايتان در هر درس چند است و … بحث نکرده و خودتان را به هيچ وجه با آنها مقايسه هم نکنيد. شما بايد کار خودتان را انجام دهيد و با ديگران کاري نداشته باشيد؛ زيرا انجام اين کار، جز ايجاد استرس و درگيري فکر و ذهن شما عزيزان سودي نخواهد داشت. اگر، فردي از دوستان شما يا خانواده، هم خواستند چنين کاري را انجام دهند، ممانعت کنيد. مطمين باشيد تنها جايي که مقايسه، تکليف شما را مشخص خواهد کرد، جلسه آزمون سراسري است و باقي مقايسه‌ها سودي ندارد.

بيشتر داوطلبان فکر مي‌کنند که زمان خاصي براي تمام کردن درس‌ها وجود دارد؛ در حالي که بايد بدانيد که زمان تمام کردن درس‌ها مهم نيست، بلکه چگونه تمام کردن درس‌ها مهم است. در اين بحث، قبل از هر چيزي خود داوطلب و شرايط او مهم است. توضيح اينکه هر داوطلب، بسته به ميزان و حجم دروسي که مطالعه کرده است، بايد زماني را براي مرور جمع بندي و نيز تست زني در نظر بگيرد؛ مثلاً اگر داوطلبي موفق شده که بيشتر دروس خود را به پايان برساند، دو ماه براي مرور و جمع بندي نياز دارد، و داوطلبي که بعد از عيد، تازه شروع به مطالعه مي‌کند و موفق مي‌شود از هر درس، چند مبحث را مطالعه کند، مي‌تواند در حدود دو هفته، مرور و جمع‌بندي را تمام کند؛ پس اين شما داوطلب عزيز هستيد که مي‌توانيد با توجه به شرايط خود در همه دروسي که خوانده‌ايد، زمان تمام کردن مطالعه اوليه و مرور درس‌ها را مشخص کنيد؛ در ضمن، در کنکور مهم نيست که درس‌ها را چه وقت تمام کرده‌ايد؛ مهم اين است که آنچه را که خوانده‌ايد، بتوانيد روي کاغذ پياده کنيد و مشخص کنيد که مطالب را بخوبي ياد گرفته‌ايد يا نه.

تلاش در مطالعه، بسيار خوب و يکي از عوامل اصلي موفقيت است؛ اما اگر خودتان و موفقيتتان را باور نداشته باشيد، نمي‌توانيد به آنچه که مي‌خواهيد دست پيدا کنيد؛ پس به نقاط قوت خود فکر کنيد و باورهاي محدود کننده را از خود دور کنيد. اينکه در يک مدرسه معمولي درس مي‌خوانيد، نمي‌توانيد در کلاس کنکور شرکت کنيد، دير شروع به مطالعه کرده‌ايد، دوستان شما بيشتر درس خوانده‌اند و … را از خود دور کنيد و به اين فکر کنيد که انسان، يعني شگفتي، و به عنوان يک انسان مي‌توانيد شگفتي‌آفرين باشيد، و موفقيت در آزمون سراسري، يکي از اين توانايي‌هاي شماست. محکم و مطمين قدم برداريد. شما اولين نفر نيستيد و هر سال تعدادي از بچه‌هاي مدارس دولتي شگفتي خلق مي‌کنند و صاحب رتبه‌هاي تک رقمي مي‌شوند.

هر چه قدر هم که شما داوطلب مستعد و کوشايي باشيد، اما استانداردهاي مطالعه را مورد توجه قرار ندهيد، نمي‌توانيد آن طور که بايد و شايد، از تلاش خود نتيجه خوبي بگيريد. يکي از استانداردهاي مطالعه براي کنکور، اين است که بعد از هر مطالعه، تست بزنيد. در پايان هفته هم دوباره تست بزنيد و بعد از دوران مرور هم، تست سرعتي بزنيد. همه شما، بخصوص داوطلباني که تازه شروع به مطالعه مي‌کنند، بايد توجه داشته باشند که تست‌ها، تقريباً به شما خواهند گفت که چه نقاط قوت و ضعفي داريد و کدام مباحث را بايد دوباره مطالعه کنيد؛ در واقع، تست زدن و رفع ايرادهاي درسي، آزمودن خود، نتيجه‌گيري و رفع ايراد در مطالعه مجدد است.

* هفته نامه پیک سنجش